Συνέντευξη Βαγγέλης Ελευθεριάδης / Φωτογραφίες Βασίλης Κοβλακάς
Ένα ταξίδι γεύσεων που ξεκινάει από το Εσκίσεχιρ της βορειοδυτικής Τουρκίας όπου εκεί ζει και μαθαίνει την τέχνη του Χειροποίητου χαλβά και των λουκουμιών ο Παπαδόπουλος Αβραάμ.
Σήμερα, 100 χρόνια μετά, τίποτα δεν έχει αλλάξει από την αρχική συνταγή και τον τρόπο παρασκευής του χειροποίητου χαλβά και των λοιπών προϊόντων.
Μια επιχείρηση 4η γενιάς πλέον που με αγάπη, επιμονή, άριστες πρώτες ύλες καθιερώθηκε σε όλη την Ελλάδα και παρουσιάζει μία ευρεία γκάμα προϊόντων υψηλής διατροφικής αξίας απόλυτα ενταγμένα στη Μεσογειακή Διατροφή.
– κ. Παπαδόπουλε η ιστορία του Χαλβά Κυργίων είναι πλέον των 100 ετών. Πως ξεκίνησε αυτό το γευστικό σας ταξίδι;
– Καταρχήν σας ευχαριστούμε που μας δίνετε την ευκαιρία να μιλήσουμε γι’ αυτό το υπέροχο γευστικό ταξίδι των προϊόντων μας και κυρίως του χαλβά!
Η ιστορία μας ξεκινάει το 1918 από το Εσκίσεχιρ της βορειοδυτικής Τουρκίας όπου εκεί ζει και μαθαίνει την τέχνη του Χειροποίητου χαλβά και των λουκουμιών ο Παπαδόπουλος Αβραάμ.
Το 1922 ερχόμενος ως πρόσφυγας στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Θεσσαλονίκη αποφασίζει να ασχοληθεί για βιοποριστικούς λόγους με την τέχνη που έμαθε. Το 1924 εγκαθίστανται μόνιμα σε ένα χωριό του νόμου Δράμας τα Κύργια. Σιγά σιγά και αντιμετωπίζοντας αρκετές δυσκολίες εκείνη την εποχή καταφέρνει να πουλάει τα προϊόντα που παράγει και στα γύρω χωριά.
Το 1954 ο υιός του Παπαδόπουλος Απόστολος, ενώ έχει μάθει την τέχνη του χειροποίητου χαλβά και βοηθάει ενεργά τον πατέρα του, αποφασίζει να μεγαλώσουν το εργαστήρι τους και να επεκτείνουν την πώληση των προϊόντων τους και εκτός του νόμου Δράμας. Το μεράκι τους και η αγάπη γι’ αυτό που κάνουν θα τους δικαιώσει κι έτσι με το πέρασμα των ετών η οικογενειακή επιχείρηση μεταφέρεται σε καινούργιες εγκαταστάσεις. Συγκεκριμένα το 1990 όταν πλέον έχει αναλάβει τα ηνία ο μεγαλύτερος υιός του Παπαδόπουλου Απόστολου, ο Αβραάμ με την στήριξη πάντα του πατέρα του. Έπειτα από μερικά χρόνια μπαίνει δυναμικά σαν υπεύθυνος παραγωγής στην επιχείρηση και ο μικρότερος αδερφός του Πέτρος όπου έχουν ως στόχο και την παραγωγή της πρώτης ύλης του χαλβά το ταχίνι, κάτι που καταφέρνουν τελικά με επιτυχία. Είμαστε οι μοναδικοί σε όλο τον νόμο μας που παράγουμε ταχίνι με την ονομασία «Ταχίνι Κυργιων».
«Όσο και να εξελίσσεται η τεχνολογία η βασική μας αρχή είναι να παραμένουμε πιστοί στον παραδοσιακό χειροποίητο τρόπο ζυμώματος του»
– Είναι δηλαδή μια ιστορία βγαλμένη από τις χαμένες πατρίδες;
– Γενικώς όλη η ιστορία του χαλβά είναι βγαλμένη από τις χαμένες πατρίδες, η ονομασία του για όσους δεν γνωρίζουν προέρχεται από την λέξη «hulw» αραβικής ρίζας που σημάνει γλυκό! Στις χώρες της Ανατολής είχε πάντα περίοπτη θέση στα τραπέζια των σουλτάνων αν και τα υλικά που χρησιμοποιούσαν εκείνη την εποχή για την παραγωγή του ήταν τελείως διαφορετικά από αυτά που χρησιμοποιούμε σήμερα!
– Πότε καθιερώθηκε το ανατολίτικο αυτό γλύκισμα στην Ελλάδα;
– Από όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής μετά το τέλος της Μικρασιατικής Καταστροφής από τους πρόσφυγες που γνώριζαν την τέχνη και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην Μακεδονία αλλά και στην Αθήνα δημιουργώντας τις δικές τους βιοτεχνίες παραγωγής Χαλβά, αρκετές από τις οποίες υπάρχουν μέχρι σήμερα.
– Πώς έγινε ξακουστός ο «Χαλβάς Κυργίων», ποιο είναι το μυστικό.
– Σαφώς και δεν υπάρχει μυστικό είμαστε μια οικογενειακή επιχείρηση όπου η αγάπη για την δουλειά μας, η επιμονή μας για την άριστη ποιότητα των πρώτων υλών, η συνεχής ενημέρωση για τις προτιμήσεις των καταναλωτών και ο σεβασμός προς τους ιδίους θεωρώ ότι είναι αυτά που μας καθιέρωσαν στην ελληνική αγορά και όχι μόνο.
– κ. Παπαδοπούλου παράγεται πολλά χρόνια χαλβά πως νιώθετε που είστε πλέον στην τέταρτη γενιά;
– Είναι σημαντικό να είσαι δεμένος με την οικογένεια σου και να έχεις κοινό όραμα όταν υπάρχει μια επιχείρηση σαν την δίκη μας. Ως τέταρτη γενιά και δεδομένου των τεχνολογικών εξελίξεων εννοείται πως προσπαθούμε με τον αδερφό μου Απόστολο και με βάση τις σπουδές μας να προσθέσουμε το δικό μας λιθαράκι και να ανταπεξέλθουμε επάξια στους δύσκολους οικονομικά και κοινωνικά καιρούς που διανύουμε για την ανοδική πορεία της επιχείρησης.
Ωστόσο αξίζει να αναφέρουμε και τα ξαδέρφια μας, τον Απόστολο και τη Δέσποινα (παιδιά του θείου μας Πέτρου) τα οποία βέβαια είναι μικρότερα σε ηλικία και γι’ αυτό δεν συμμετέχουν ενεργά. Όταν με το καλό ενταχθούν στην εταιρία είμαστε σίγουροι ότι θα υπάρχει σύμπνοια απόψεων και μαζί θα καταφέρουμε την διατήρηση της παρακαταθήκης που μας έχει δοθεί.
«Η ιστορία του χαλβά είναι βγαλμένη από τις χαμένες πατρίδες, η ονομασία του προέρχεται από την λέξη «hulw» αραβικής ρίζας που σημαίνει γλυκό»
– Βασίζεστε σε κάποια παραδοσιακή συνταγή για την παρασκευή του χαλβά;
– Εννοείται! Δεν έχουμε αλλάξει τίποτα από την αρχική συνταγή και τον τρόπο παρασκευής του χειροποίητου χαλβά και των λοιπών προϊόντων μας. Όσο και να εξελίσσεται η τεχνολογία η βασική μας αρχή είναι να παραμένουμε πιστοί στον παραδοσιακό χειροποίητο τρόπο ζυμώματος του, εξάλλου είναι αυτό που μας καθιέρωσε στο καταναλωτικό κοινό τόσες δεκαετίες!
– Ποιες είναι οι πρώτες ύλες και από πού τις προμηθεύεστε;
– Ως βασικές πρώτες ύλες θεωρούνται το ταχίνι (πολτός σουσαμιού) το οποίο παράγουμε οι ίδιοι, η γλυκόζη και το τσούεν. Μετέπειτα ανάλογα τη γεύση είναι οι ξηροί καρποί, τα αποξηραμένα φρούτα, τα super foods, η κουβερτούρα υγείας και το κακάο.
Για να δημιουργούμε προϊόντα υψηλής ποιότητας χρειαζόμαστε ότι πιο εκλεκτό όποτε σκοπός μας είναι να βρίσκουμε ότι καλύτερο παράγεται στην Ελλάδα και φυσικά οι προμηθευτές μας να ακολουθούν σύστημα ποιότητας και ασφαλείας των τροφίμων, Haccp (ISO 22000), το οποίο τηρούμε εδώ και αρκετά χρόνια και εμείς ως εταιρεία.
– Ποια είναι τα στάδια παραγωγής;
– Αρχικά καθαρίζουμε εξονυχιστικά το σουσάμι σε ειδικά μηχανήματα, το αποφλοιώνουμε, στη συνέχεια το ξεπλένουμε με άφθονο νερό, το στεγνώνουμε, έπειτα το σιγοψήνουμε (καβουρδίζουμε) στα ψηστήρια με προσοχή να μην πικρίσει και το ξανακοσκινίζουμε. Τέλος, το αλέθουμε σε παραδοσιακό μύλο (με μυλόπετρες) και γίνεται ο πολτός το λεγόμενο ταχίνι. Ταυτόχρονα σε ένα ειδικό μηχάνημα ανακατεύεται η γλυκόζη όπου με την βοήθεια ελάχιστης ποσότητας τσούεν γίνεται η καραμελοποίηση της.
Όταν είναι έτοιμα ρίχνουμε αυτά τα δυο υλικά στα λεγόμενα μπασίμια (ανοξείδωτα σκεύη) και ξεκινάει το ζύμωμα με το χέρι για περίπου 30 με 40 λεπτά. Ανάλογα με την γεύση που ετοιμάζουμε προσθέτουμε και τα ανάλογα υπόλοιπα υλικά π.χ. Ξηρούς καρπούς.
Στο τέλος όταν είναι έτοιμος ο χαλβάς επειδή είναι ακόμα ζεστός κόβεται με το χέρι μέσα στο πασίμι, ζυγίζεται και συσκευάζεται.
– Ποια είδη χαλβά παράγεται;
– Εκτός από τις κλασικές οι οποίες είναι με Βανίλια με κακάο και με φιστίκι τα τελευταία χρόνια, και μετά από δοκιμές πρωτίστως, έχουμε δημιουργήσει μια ευρεία γκάμα γεύσεων. Με προσθήκη ξηρών καρπών, αποξηραμένων φρούτων, super foods, σοκολάτα υγείας καθώς σε συνδυασμό αυτών. Επίσης παράγουμε χαλβά και με στέβια σε τρεις γεύσεις για όσους έχουν πρόβλημα με το σάκχαρο (διαβητικούς) ή απλά δεν θέλουν να καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα γλυκαντικής ουσίας.
«Δεν έχουμε αλλάξει τίποτα από την αρχική συνταγή και τον τρόπο παρασκευής του χειροποίητου χαλβά και των λοιπών προϊόντων μας»
– Από ότι γνωρίζουμε η παραγωγική διαδικασία του χαλβά και ειδικά το ζύμωμα απαιτεί επιδέξιους χειρισμούς, τελικά είναι τέχνη η παρασκευή του;
– Είναι όντως τέχνη και ιδιαίτερα επίπονη και απαιτητική. Αν σκεφτεί κάνεις ότι ζυμώνετε με το χέρι σε θερμοκρασίες που φτάνουν τους 100 βαθμούς. Ο τεχνίτης πρέπει να αφοσιώνεται σε αυτό που κάνει, να ζυμώνει με απαλές αριστοτεχνικές κινήσεις έτσι ώστε να αναμιχθούν σωστά τα υλικά δίνοντας στον χαλβά την υπέροχη ινώδη υφή του.
– Η σημερινή εικόνα της μονάδας σας είναι σύγχρονη. Η χρήση της τεχνολογίας συνδυάζεται τελικά με παραδοσιακές μεθόδους;
– Η τεχνολογία και η τεχνογνωσία εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς όποτε και εμείς μετά από σκληρή δουλειά των αδερφών καταφέρνουν το 2008 να δημιουργήσουν μια ακόμη πιο σύγχρονη και μεγαλύτερη μονάδα από την ήδη υπάρχουσα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει αλλοιωθεί ο παραδοσιακός τρόπος παρασκευής του Χαλβά και των υπολοίπων προϊόντων μας.
Ο λόγος της μετακίνησης μας ήταν η συνεχής αύξηση του πελατολογίου που έκανε αναγκαία και την αύξηση της παραγωγής όλων των προϊόντων που παράγουμε.
Σύμμαχος φυσικά σε όλη αυτή την προσπάθεια δεν θα μπορούσε να είναι άλλος πέρα του ανθρώπινου δυναμικού μας.
– Η διατροφική αξία του χαλβά θεωρείται ιδιαίτερα υψηλή, ποια τα οφέλη του;
– Μετά από πολλές επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει από διαφορά πανεπιστήμια αποδείχθηκε ότι η κατανάλωση του με μέτρο δρα ευεργετικά για την υγεία του ανθρώπου. Πρόκειται για ένα γλυκό με πλειάδα βιταμίνων και μετάλλων που προέρχονται από τις πρώτες ύλες του, κατά επέκταση το ταχίνι, το οποίο αποτελεί πηγή πρωτεϊνών, πολυακόρεστων λιπαρών οξέων και φυτικών ινών. Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, το ασβέστιο, ο χαλ-κός, το μαγνήσιο, ο ψευδάργυρος, το σελήνιο οι φυτοστερόλες και ορισμένα αντιοξειδωτικά συστατικά. Σημαντική είναι και η αντιμικροβιακή του δράση, η ενίσχυση του καρδιακού συστήματος, η βελτίωση της ανοσοποιητικής λειτουργίας του οργανισμού καθώς και προστασία της επιδερμίδας.
– Ποιες ηλικίες είναι συνήθως οι καταναλωτές και αν παίζουν ρόλο σε αυτό οι διάφορες γεύσεις του χαλβά;
– Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι το μεγαλύτερο ποσοστό των καταναλωτών μας, το θετικό ωστόσο είναι ότι την τελευταία δεκαετία ο χαλβάς αλλά και το ταχίνι έχουν ενταχθεί στις διατροφικές προτιμήσεις των ατόμων νεαρής ηλικίας, και παιδιών, λόγω των θρεπτικών συστατικών που περιέχουν αλλά και της μεγάλης ποικιλίας γεύσεων.
«Για να δημιουργούμε προϊόντα υψηλής ποιότητας βρίσκουμε ότι καλύτερο παράγεται στην Ελλάδα και φυσικά οι προμηθευτές μας να ακολουθούν σύστημα ποιότητας και ασφαλείας των τροφίμων, Haccp (ISO 22000), το οποίο τηρούμε εδώ και αρκετά χρόνια και εμείς ως εταιρεία»
– Ποιος είναι ο λόγος που η κατανάλωση του έχει συνδεθεί ιδιαίτερα με την περίοδο της Σαρακοστής;
– Την περίοδο της νηστείας λόγω παράδοσης αποφεύγουμε τα ζωικής προέλευσης τρόφιμα, στρέφοντας την προσοχή μας σε φυτικής προελεύσεως αυξάνοντας την κατανάλωση φυτικών ινών. Ωστόσο για να ισορροπήσουμε τις διατροφικές μας συνήθειες και να μην έχουμε έλλειψη από γλυκό στρεφόμαστε στην κατανάλωση του χαλβά λόγω της γεύσης του αλλά και των θρεπτικών συστατικών του.
– Πόσες θερμίδες περιέχει ο σουσαμένιος χαλβάς και ποια ποσότητα μπορεί να καταναλωθεί;
– Ο χαλβάς είναι η αλήθεια ότι θεωρείται θερμιδογόνο γλυκό, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε τα οφέλη που μας παρέχει. Μια ποσότητα των 30 – 40 γραμμαρίων μπορεί να καταναλωθεί άφοβα μια με δυο φορές την ημέρα ανάλογα φυσικά και με τις ανάγκες του κάθε ατόμου. Μια ποσότητα των 100 γραμμαρίων περιέχει 500 θερμίδες.
– Το best seller της εταιρείας σας αποτελεί εδώ και δεκαετίες ο χειροποίητος χαλβάς. Ποια άλλα προϊόντα παράγετε;
– Το ταχίνι όπως προαναφέραμε ήδη από αποφλοιωμένο (λευκό) και από αναποφλοίωτο σουσάμι (ολικής), το καρυδόπαστο, λουκούμια σε διάφορες γεύσεις, γλυκά κουταλιού και υποβρύχιο (βανίλια) σε γεύσεις βανίλια, μαστίχα Χίου, τριαντάφυλλο και σε συνδυασμό με τα γλυκά του κουταλιού.
– Πού μπορεί κάποιος να βρει τον «Χαλβά Κυργίων» και γενικά τα προϊόντα σας;
– Όλα τα προϊόντα μας διατίθενται στο τμήμα λιανικής του εργοστασίου μας αλλά και στο κατάστημα μας στα Κύργια. Επίσης μπορείτε να τα βρείτε σε παραδοσιακά παντοπωλεία σε όλο τον νόμο Δράμας και στα τοπικά σούπερ μάρκετ. Εκτός νόμου σε ντελικατέσεν καταστήματα και σε επιλεγμένα καταστήματα με παραδοσιακά προϊόντα σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Τα τελευταία χρόνια είναι αξιόλογη η προσπάθεια που κάνουμε στον τομέα των εξαγωγών, λαμβάνοντας μέρος σε διάφορες εκθέσεις τροφίμων και πλέον εξάγουμε τα προϊόντα μας σε χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης.