Γενικός / Οικογενειακός Ιατρός
Ο Ιατρός Χρυσόστομος (Τόμυ) Αστεριάδης μετά από οκτώ χρόνια υπηρεσίας ως ειδικός Γενικός Γιατρός στο Ε.Σ.Υ. πήρε την απόφαση να ιδιωτεύσει κάτι που σκεφτόταν εδώ και καιρό. Μια απόφαση δύσκολη, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, γιατί μετά από τόσα χρόνια δέθηκε με τους συναδέλφους και τους ασθενείς του.
Επέλεξε το δύσκολο τομέα της Γενικής Ιατρικής γιατί προσφέρει μια αρχική, συνεχιζόμενη, ολιστική, πιο συντονισμένη και προσωποποιημένη φροντίδα στον ασθενή, βασιζόμενη στη μοναδική αλληλεπίδραση και επικοινωνία που δημιουργείται με το χρόνο ανάμεσα στον ίδιο και το γιατρό του.
Θεωρεί ότι πάντα θα παραμένει ζωντανό το ανθρώπινο στοιχείο και το φιλότιμο του Έλληνα εργαζόμενου στον τομέα Υγείας και η συνείδησή του θα τον ωθεί στην φροντίδα του συνανθρώπου του, είτε είναι ομοεθνής, είτε ξένος – πρόσφυγας.
Φωτογραφίες Γιώργος Δελημόσης
– Γιατί γιατρός και όχι κάτι άλλο; Τι είναι αυτό που καθόρισε αυτή την επιλογή σας;
– Ίσως ακουστεί κοινότoπο, αλλά από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου προσανατολιζόμουν πάντα σε επαγγέλματα με ανθρωπιστική διάσταση και αυτό ήταν που καθιέρωσε την επιλογή μου. Πολλά παιδιά γοητεύονται από το επάγγελμα του γιατρού, γιατί η ικανότητα να μπορείς να θεραπεύεις και να προσφέρεις ανακούφιση στους ανθρώπους, στα μάτια τους, φαντάζει μαγική. Το βλέπω τώρα και στο γιο μου, που του αρέσουν τα ασθενοφόρα, τα ιατρικά εργαλεία και τα ακουστικά μου!
– Το όνειρό σας ήταν πάντα να κάνετε αυτό που κάνετε τώρα;
– Ναι, μου αρέσει πολύ αυτό που κάνω και τολμώ να πω ότι η φλόγα είναι ακατασίγαστη και κάθε μέρα και πιο δυνατή!
«Μου αρέσει πολύ αυτό που κάνω και τολμώ να πω ότι η φλόγα είναι ακατασίγαστη και κάθε μέρα και πιο δυνατή!»
– Οι γονείς σας τι δουλειά έκαναν;
– Ο πατέρας μου ήταν τραπεζικός υπάλληλος και η μητέρα μου δασκάλα. Ήταν και οι δύο πολύ υπεύθυνοι στη δουλειά τους, αλλά και στην ανατροφή μου, δίνοντάς μου αρχές και παιδεία ώστε να μπορώ να αγωνίζομαι για να αντεπεξέλθω, στηρίζοντας πάντα τις επιλογές μου.
– Ως παιδί πώς ήσασταν;
– Θεωρώ ότι ήμουν εύκολο και καλόβολο παιδί, φιλότιμος και πολύ κοινωνικός. Στο σχολείο διατηρούσα μια «χειρουργική» ισορροπία μεταξύ διαβάσματος και ελεύθερου χρόνου, καθώς έπαιζα Βόλεϊ στο Γυμναστικό Σύλλογο και στον Ήφαιστο Δράμας και ενώ κατάφερα να βρίσκομαι στην προεπιλογή για την εθνική ομάδα εφήβων, λίγο πριν δώσω πανελλήνιες, εστίασα στους ουσιαστικούς μου στόχους, επιλογή, για την οποία φυσικά, δεν μετάνιωσα. Η απόφαση αυτή στέφθηκε με επιτυχία καθώς πέρασα τρίτος σε Πανελλαδικό επίπεδο στην Ιατρική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
– Εσείς γιατί ακολουθήσατε την ειδικότητα της γενικής οικογενειακής ιατρικής;
– Πάντα με συγκινούσε η ολιστική, και όχι η κατακερματισμένη, αντιμετώπιση του ασθενούς. Αυτό είναι άλλωστε το νόημα και η ουσία της Ιατρικής στο σύνολό της.
– Τι είναι τελικά ο Γενικός Οικογενειακός Ιατρός;
– Ως μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΛ.Ε.ΓΕ.ΙΑ. (Ελληνική Εταιρεία Γενικής Ιατρικής) μού δίνεται, με αυτήν την ερώτησή σας, η ευκαιρία να κάνω ορισμένες διευκρινήσεις για την προσφορά του οικογενειακού γιατρού , ενός θεσμού που εδώ και χρόνια εφαρμόζεται με εξαιρετική επιτυχία σε πολλές χώρες του εξωτερικού και ευτυχώς γίνονται ενέργειες για να υλοποιηθεί και στη χώρα μας.
Ο Γενικός Οικογενειακός Ιατρός είναι απαραίτητος τώρα περισσότερο από ποτέ. Τα συστήματα υγείας, παγκοσμίως, βρίσκονται αντιμέτωπα με προκλήσεις. Η γήρανση του πληθυσμού, η αστικοποίηση, η παγκοσμιοποίηση ανθυγιεινών συμπεριφορών οδήγησαν στην αύξηση θανατηφόρων, δύσκολων και ακριβών στη διαχείριση, χρόνιων, μεταδοτικών και μη νοσημάτων όπως τα καρδιοαγγειακά, ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, η κατάθλιψη κ.λ.π.) και στην εμφάνιση πολλαπλής συννοσηρότητας.
Η Γενική Ιατρική προσφέρει μια αρχική, συνεχιζόμενη, ολιστική, πιο συντονισμένη και προσωποποιημένη φροντίδα στον ασθενή, βασιζόμενη στη μοναδική αλληλεπίδραση και επικοινωνία που δημιουργείται με το χρόνο ανάμεσα στον ίδιο και το γιατρό του. Βασικό στοιχείο για να οικοδομηθεί αυτή η σχέση είναι η συνεχιζόμενη φροντίδα. Με το χρόνο ο οικογενειακός γιατρός γνωρίζει τον ασθενή και την οικογένειά του, παρακολουθεί τη ζωή και την υγεία του να εξελίσσονται και έτσι εδραιώνεται μια μακροχρόνια σχέση εμπιστοσύνης.
Ο Γενικός Ιατρός κατέχει τις γνώσεις και τις δεξιότητες για να προσφέρει ολιστική και συνεχιζόμενη φροντίδα στον ασθενή, που προσέρχεται με αδιαφοροποίητα συμπτώματα και ανησυχίες για την υγεία του. Η φροντίδα περιλαμβάνει την προαγωγή της υγείας, την πρόληψη της ασθένειας, τη διατήρηση της υγείας, τη συμβουλευτική και την εκπαίδευση του ασθενούς, τη διάγνωση και την θεραπεία οξέων και χρόνιων νοσημάτων.
Η φροντίδα αυτή συχνά δύναται να επιτευχθεί μόνο μέσω της συνεργασίας με ιατρούς άλλων ειδικοτήτων στους οποίους παραπέμπει ο Γενικός Ιατρός τον ασθενή του ή μέσω εξειδικευμένης νοσοκομειακής φροντίδας, την οποία και πάλι συντονίζει ο ίδιος.
Ο Γενικός Ιατρός αποτελεί την πυξίδα και τον αντιπρόσωπο του ασθενούς αξιοποιώντας τις δυνατότητες του Συστήματος Υγείας στο έπακρο προς όφελός του.
Τα πλεονεκτήματα, επομένως, είναι πολλά, τόσο για τον ασθενή όσο και για το σύστημα περίθαλψης γενικότερα.
«Μετά από οκτώ χρόνια υπηρεσίας ως ειδικός Γενικός Γιατρός στο Ε.Σ.Υ. πήρα πρόσφατα την απόφαση να ιδιωτεύσω. Ήταν όμως κάτι που σκεφτόμουν καιρό τώρα»
– Στην Ευρώπη ο θεσμός αυτός είναι ιδιαίτερα δοκιμασμένος για πολλά χρόνια και μάλιστα τόσο χρήσιμος ώστε να μη μπορεί ο ασθενής να δει γιατρό άλλης ειδικότητας αν πρώτα δεν περάσει από τον οικογενειακό του γιατρό. Τι συμβαίνει στην χώρα μας;
– Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας στην Ελλάδα σήμερα, είναι ασυνεχής και κατακερματισμένη. Ο κάθε ασθενής απευθύνεται κατά την κρίση του και ανάλογα με τα συμπτώματά του στο γιατρό της ειδικότητας που αυτός θεωρεί κατάλληλη, παρακάμπτοντας με αυτό τον τρόπο τον συντονιστικό ρόλο του γενικού γιατρού με συνέπεια να χάνεται μέσα στο δαιδαλώδες Σύστημα Υγείας, με αυξημένο κόστος για τον οικογενειακό όσο και τον κρατικό προϋπολογισμό.
– Πρόσφατα δημιουργήσατε ένα σύγχρονο ιατρείο και ασκείται πλέον ως ιδιώτης την ειδικότητα σας. Ποιες είναι οι υπηρεσίες που προσφέρετε ως οικογενειακός γενικός ιατρός;
– Ναι, μετά από 8 χρόνια υπηρεσίας ως ειδικός Γενικός Γιατρός στο Ε.Σ.Υ. πήρα πρόσφατα την απόφαση να ιδιωτεύσω. Ήταν όμως κάτι που σκεφτόμουν καιρό τώρα. Ήταν δύσκολη απόφαση να αποχωρήσω από το δημόσιο τομέα και να μπω στον ιδιωτικό, δύσκολη όχι τόσο λόγω της κρίσης, όπως πολλοί ίσως θα σκέφτονταν, αλλά κυρίως γιατί μετά από τόσα χρόνια δέθηκα με τους συναδέλφους και τους ασθενείς μου στα χωριά και κοινότητες (Χωριστή, Αδριανή και Παρανέστι) καθώς και στο Διαβητολογικό Ιατρείο του Γενικού Νοσοκομείου Δράμας που έχω υπηρετήσει.
Προσπάθησα να κάνω ένα πολύ σύγχρονο ιατρείο, όχι μόνο αναφορικά με το χώρο, τον οποίο επιμελήθηκαν δύο πολύ αξιόλογοι επαγγελματίες, ο Γιάννης Σιάμπος, Δραμινός πολιτικός μηχανικός και ο καταξιωμένος αρχιτέκτονας, επίσης συντοπίτης μας, που εργάστηκε χρόνια στο Μιλάνο και ζει και εργάζεται σήμερα στην Αθήνα, ο Δημήτρης Βαξεβανάκης, ο οποίος φρόντισε ο χώρος να είναι ευχάριστος, ζεστός, φωτεινός και φιλόξενος αλλά και συγχρόνως πολύ λειτουργικός για την ομαλή λειτουργία του ιατρείου.
Συγχρόνως με την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας στους ασθενείς, ως Γενικός/ Οικογενειακός γιατρός, μετά την ολοκλήρωση του διδακτορικού μου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, έχω επιπλέον μετεκπαιδευτεί στον Σακχαρώδη Διαβήτη και στην Υπέρταση με αναγνώριση από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (Υπουργείο Υγείας). Τα τελευταία χρόνια συμμετείχα ενεργά στις δραστηριότητες του Διαβητολογικού Ιατρείου του Γενικού Νοσοκομείου Δράμας και του Υπερτασιολογικού Ιατρείου του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης.
– Υπηρετήσατε για χρόνια και στο Ε.Σ.Υ.. Ποια είναι η άποψη σας για τις υπηρεσίες που προσφέρει το κράτους προς τους πολίτες;
– Όλοι γνωρίζουμε ότι λόγω των δεδομένων συνθηκών στη χώρας μας οι υπηρεσίες που προσφέρει το Ε.Σ.Υ. προς τους πολίτες είναι πολλές φορές ελλιπείς. Σας διαβεβαιώνω όμως ότι όλοι οι γιατροί που περάσαμε από το Ε.Σ.Υ. και όσοι παραμένουν εκεί, δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας, τώρα περισσότερο από ποτέ προκειμένου να διασφαλίζουμε τις καλύτερες συνθήκες και να παρέχουμε τις βέλτιστες υπηρεσίες φροντίδας για τους ασθενείς μας. Θεωρώ ότι πάντα θα παραμένει ζωντανό το ανθρώπινο στοιχείο και το φιλότιμο του Έλληνα εργαζόμενου στον τομέα Υγείας και η συνείδησή του θα τον ωθεί στην φροντίδα του συνανθρώπου του, είτε είναι ομοεθνής, είτε ξένος-πρόσφυγας.
«Είναι μερικές φορές δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ υγείας και ασθένειας και επομένως υποκειμενικό κατά πόσο ένας άνθρωπος μπορεί να χαρακτηριστεί υγιής ή άρρωστος»
– Τι σας ενοχλεί περισσότερο στην δημόσια υγεία;
– Με ενοχλεί η στασιμότητα, οι δύσκαμπτες και γραφειοκρατικές δομές που δεν διευκολύνουν την εξέλιξη, η έλλειψη οργάνωσης, αλλά και η μόνιμη παραπομπή της εξυγίανσης όλων αυτών των ζητημάτων, ζωτικής πραγματικά σημασίας, στις ελληνικές καλένδες.
– Ποια είναι η καλύτερη στιγμή που έχετε ζήσει σε αυτή τη «δουλειά»;
– Είναι ένα λειτούργημα που προσφέρει πολλές και έντονες συγκινήσεις. Κάποιες φορές χαρά, κάποιες λύπη ή απογοήτευση, όταν δεν είναι δυνατό να προσφέρεις τη θεραπεία ,γιατί μπορεί να είναι πολύ αργά. Όπου ακροβατεί η Ζωή και ο Θάνατος οι στιγμές μπορούν να γίνουν πολύ δυνατές!
Επί το πλείστον οι μικρές καθημερινές επιτυχίες είναι αυτές που σου δίνουν την ικανοποίηση και τη χαρά να συνεχίσεις και να ξυπνάς το πρωί κάθε μέρα με μεγαλύτερη φλόγα για αυτό που κάνεις.
– Θυμάστε τον πρώτο σας ασθενή;
– Θυμάμαι ότι ήταν ένας ηλικιωμένος κύριος. Δε θυμάμαι όμως καθόλου το πρόσωπο του, ίσως λόγω της έντονης αγωνίας που ένοιωσα αν θα καταφέρω να συνδυάσω τη θεωρία του Πανεπιστημίου με την πρακτική πάνω στα συμπτώματα του ασθενούς και να δώσω διάγνωση και θεραπεία. Τελικά τα πήγα καλά και ένοιωσα πολύ χαρούμενος. Το γόνιμο άγχος, το πάθος για την ιατρική, το ανήσυχο πνεύμα με στόχο την αυτοβελτίωση όμως, τολμώ να εκφράσω πως με χαρακτηρίζει ως άτομο.
– Υπάρχει κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάτε κάθε φορά που εξετάζετε ένα ασθενή;
– Βεβαίως! Ότι ο κάθε ασθενής είναι μοναδικός. Έχει το δικό του ιστορικό, τη δική του υποκειμενική αντίληψη για τα συμπτώματά του κι έτσι τον αντιμετωπίζω και τον φροντίζω ως μοναδικό.
«Με το χρόνο ο οικογενειακός γιατρός γνωρίζει τον ασθενή και την οικογένειά του, παρακολουθεί τη ζωή και την υγεία του να εξελίσσονται και έτσι εδραιώνεται μια μακροχρόνια σχέση εμπιστοσύνης»
– Έχετε κάποιο στόχο στο προσεχές μέλλον, όπως ολοκλήρωση κάποιας έρευνας, συγγραφή επιστημονικού άρθρου;
– Προς το παρόν θα ασχοληθώ με την οργάνωση του νέου ιατρείου μου και φυσικά θα συνεχίσω να συμμετέχω και να ενημερώνομαι στα συνέδρια και στις ημερίδες όπως έκανα πάντα. Επειδή όμως είμαι άνθρωπος που μου αρέσει πολύ να εξελίσσομαι, όταν όλα οργανωθούν άρτια και λειτουργήσουν εύρυθμα, θα ασχοληθώ με την έρευνα ή τη συγγραφή.
– Υπάρχει κάποιο πεδίο στην επιστήμη σας που σας ελκύει περισσότερο;
– Επειδή και λόγω ειδικότητας έχω μάθει να σκέφτομαι ολιστικά δε θα ξεχώριζα κάποιο πεδίο. Ίσως ο Σακχαρώδης Διαβήτης και οι επιπλοκές του να είναι ένα πεδίο που με ελκύει περισσότερο και αυτός όμως λόγω της σωματικής και ψυχικής διάστασης της ασθένειας αντιμετωπίζεται ολιστικά.
– Μπορείτε να μου πείτε ένα πρόσωπο που γνωρίσατε σε αυτή τη δουλειά και σας έκανε να νιώσετε πιο «πλούσιος» και μόνο που τον γνωρίσατε και συνεργαστήκατε μαζί του;
– Θα ήταν άδικο να ξεχώριζα κάποιον, γιατί είχα την τύχη να συνεργαστώ με πολλούς αξιόλογους ανθρώπους και πρωτοπόρους στο χώρο μας, από τους οποίους έλαβα πολλές γνώσεις, σημαντικά ερεθίσματα και πολύτιμες εμπειρίες.
– Κατά τη γνώμη σας υπάρχουν άρρωστοι και υγιείς άνθρωποι; Και πού βρίσκεται η διαφορά;
– Είναι μερικές φορές δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ Υγείας και ασθένειας και επομένως υποκειμενικό κατά πόσο ένας άνθρωπος μπορεί να χαρακτηριστεί υγιής ή άρρωστος.
– Η αίσθηση και της αρρώστιας επηρεάζει την ανθρώπινη ψυχολογία;
– Σαφώς η αίσθηση της αρρώστιας επηρεάζει την ανθρώπινη ψυχολογία και μπορεί να οδηγήσει έναν ασθενή με χρόνιο νόσημα στην κατάθλιψη. Από την άλλη και η ψυχολογία επηρεάζει σημαντικά τη σωματική μας κατάσταση, ας μην ξεχνάμε τα ψυχοσωματικά συμπτώματα.
– Όσον αφορά στην πρόληψη, πώς πιστεύετε ότι μπορεί να περάσει καλύτερα ως μήνυμα στο κοινό, προκειμένου να προστατευτεί από μεταδοτικά νοσήματα, όπως π.χ. η εποχική γρίπη;
– Στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στα σχολεία και στους φορείς δημόσιας αλλά και ιδιωτικής υγείας πρέπει να γίνεται, και νομίζω ότι γίνεται, εκτενής ενημέρωση. Κατ’ εμένα η πρόληψη είναι κυρίως και θέμα παιδείας, γιατί θεωρώ ότι το καλύτερο παράδειγμα είναι αυτό των ενηλίκων προς τα παιδιά. Είναι επιβεβλημένο να τους δείχνουν με ποιο τρόπο μπορούν να προστατευτούν όπως για παράδειγμα σχολαστικό και τακτικό πλύσιμο χεριών, σωστή και ισορροπημένη διατροφή, ξεκούραση, άθληση. Όταν είμαστε φορείς της νόσου φερόμαστε υπεύθυνα και προσέχουμε να μην τη μεταδώσουμε τηρώντας μεθόδους σωστής υγιεινής π.χ. βήχουμε στο εσωτερικό μέρος του αγκώνα, χρησιμοποιούμε ατομικά χαρτομάντηλα, αγγίζουμε με καθαρά χέρια κτλ.
«Πάντα με συγκινούσε η ολιστική, και όχι η κατακερματισμένη, αντιμετώπιση του ασθενούς. Αυτό είναι άλλωστε το νόημα και η ουσία της Ιατρικής στο σύνολό της»
– Ένα συχνό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος είναι η πληθώρα των πληροφοριών για τα θέματα υγείας. Διαρκώς η επιστήμη φέρνει στο «φως» νέα γνώση. Υπάρχει τρόπος να αναλύουμε σωστά την πληροφορία και την αξιοποιούμε προς όφελος της υγείας μας;
– Η αλήθεια είναι ότι στις μέρες μας στο Internet υπάρχει πληθώρα πληροφοριών σε θέματα που αφορούν στην υγεία και ο καθένας έχει πλέον πρόσβαση σε αυτό. Κάτι βέβαια που ενέχει κινδύνους γιατί πολλές φορές οι πληροφορίες δεν είναι σωστές και οι πηγές μη αξιόπιστες με αποτέλεσμα να υπάρχει παραπληροφόρηση. Ο οικογενειακός σας γιατρός είναι αυτός που θα σας βοηθήσει να αναλύσετε σωστά τις πληροφορίες και θα σας βοηθήσει να αξιολογήσετε αν μπορείτε να τις αξιοποιήσετε προς όφελος της υγείας σας.
– Πόσο σημαντική είναι η υγιεινή διατροφή και ποιος ο ρόλος των συμπληρωμάτων διατροφής για τον άνθρωπο;
– Η σωστή και υγιεινή διατροφή είναι πολύ σημαντική και αρωγός στο να χτίσουμε και να διατηρήσουμε έναν ισορροπημένο οργανισμό. Όσον αφορά στα συμπληρώματα διατροφής, ο οικογενειακός σας γιατρός είναι αυτός που μετά από ενδελεχή κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο θα σας πληροφορήσει για τη χρήση τους.
– Δεδομένων των συνθηκών ζωής σήμερα στην Ελλάδα και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος (ασθένειες, οικονομική κρίση, έλλειψη προληπτικής πολιτικής υγείας κ.α.) με ποιό τρόπο μπορούμε να βελτιώσουμε την καθημερινότητά μας και άρα την υγεία μας;
– Πάντα με σωστή και ισορροπημένη διατροφή όπως φρούτα, λαχανικά, καλά λιπαρά, όσπρια, ξηρούς καρπούς κ.τ.λ. Επίσης απαραίτητη είναι η συχνή άσκηση που αφενός γυμνάζει το σώμα και βοηθά στην επίτευξη ιδανικού βάρους, από την άλλη δρα αγχολυτικά και συμβάλει στην καλύτερη ψυχολογία. Φορέστε κάτι άνετο βγείτε έξω στη φύση τρέξτε ή περπατήστε. Μισή ώρα τρεις φορές την εβδομάδα είναι αρκετή.
– Αν θεωρήσουμε ότι πετυχαίνουμε την μακροζωία με υγεία, στο απώτερο μέλλον, με το στρες τι νομίζετε ότι θα συμβεί; Οι επόμενες γενιές ανθρώπων θα έχουν λιγότερο ή περισσότερο στρες; Υπάρχουν άραγε τρόποι μείωσης ή εξάλειψής του;
– Εδώ με εκφράζει απόλυτα αυτό που αναφέρει ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος «Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα», δηλαδή οι άνθρωποι αγχώνονται, όχι από αυτά που συμβαίνουν, αλλά από τις δοξασίες τους για αυτά που συμβαίνουν. Δεν έχει σημασία τι σου συμβαίνει αλλά ο τρόπος που αντιδράς σε αυτό.
Θα είναι ευχής έργον οι επόμενες γενιές να καταφέρουν να ξεχωρίσουν το σημαντικό από το ασήμαντο στις ζωές τους για να είναι περισσότερο ικανοποιημένοι. Απαιτείται περισσότερη ενδοσκόπηση με στόχο την αυτογνωσία για να εστιάζουμε στα θετικά της ζωής μας.
– Ο Ιπποκράτης είπε «Καλύτερα να προλαμβάνουμε, παρά να θεραπεύουμε». Δώστε μας μερικές πραγματικά υλοποιήσιμες συμβουλές για να το κάνουμε πράξη.
– Να τηρούμε τις παραπάνω συμβουλές, να επισκεπτόμαστε τακτικά τον οικογενειακό μας γιατρό για προληπτικές εξετάσεις, να ασκούμαστε και να εμβολιαζόμαστε.
– Η επιστήμη της ιατρική απαιτεί γενικά χρόνο. Πως την συνδυάζεται με την οικογένεια σας;
– Η αλήθεια είναι ότι το επάγγελμα του γιατρού απαιτεί συνεχή εκπαίδευση, συμμετοχή σε συνέδρια και διάβασμα, ενώ συγχρόνως δεν μπορείς να μην ανταποκριθείς στο κάλεσμα του ασθενή, στις 10 το βράδυ. Πριν από λίγες ημέρες έγινα για δεύτερη φορά πατέρας και οι απαιτήσεις της οικογένειας μου είναι κάπως αυξημένες. Η Έλσα Δημίου, η σύζυγος μου, είναι και αυτή ελεύθερος επαγγελματίας και διατηρεί κατάστημα οπτικών, οπότε προκειμένου να αντεπεξέλθουμε στις οικογενειακές μας υποχρεώσεις απαιτείται ξεκάθαρος προσδιορισμός των ρόλων και της καθημερινής ρουτίνας, συνεπής προγραμματισμός, ορθή διαχείριση του χρόνου και καλή διάθεση, την οποία διαθέτουμε από κοινού!
Εκδόσεις Ψίθυροι © 2021
