Χωρίς νερό, λόγω της ανομβρίας που προκαλεί η κλιματική κρίση, κινδυνεύει να μείνει το σπήλαιο πηγών Αγγίτη στη Δράμα. Είναι το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο στην Ελλάδα, με μήκος περίπου 15 χιλιομέτρων. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο γεγονός ότι στο δάπεδό του κυλάει ο ποταμός Αγγίτης.
Όμως, η κλιματική κρίση έχει περιορίσει δραματικά τις βροχοπτώσεις, με αποτέλεσμα τα νερά του Αγγίτη να έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Ο επισκέπτης επίκουρος καθηγητής του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ και πρόεδρος της Σπηλαιολογικής Ομοσπονδίας Ελλάδος, Χρήστος Πέννος, έδωσε στον «Ε.Τ.» αποκαλυπτικές φωτογραφίες που απεικονίζουν τη σημαντική πτώση των υδάτων του ποταμού μέσα από το σπήλαιο.
«Υπάρχει ένα σημείο, περίπου 400 μέτρα από την είσοδο του σπηλαίου, όπου περπατώντας πάνω στη γέφυρα ο επισκέπτης βλέπει από τη μία πλευρά το νερό να είναι ελάχιστο και από την άλλη να μην υπάρχει καν νερό! Πριν από έναν χρόνο, η εικόνα ήταν εντελώς διαφορετική. Υπήρχε νερό παντού και μάλιστα αρκετό!», ανέφερε στον «Ε.Τ.».
Μάλιστα, τόνισε ότι πριν από σχεδόν δέκα χρόνια και βαθιά μέσα στο σπήλαιο, σε σημείο που δεν είναι προσβάσιμο στους επισκέπτες, το ποτάμι είχε βάθος 150 εκατοστά, ενώ σήμερα έχει περιοριστεί κατά 90%! «Πλέον το βάθος είναι περίπου δέκα εκατοστά. Λίγο πάνω από τον αστράγαλο. Εκεί που παλιά κολυμπούσαμε για να περάσουμε το σημείο, τώρα πλέον περπατάμε κανονικά μέσα στο νερό», υπογράμμισε.
Ξεκαθάρισε ότι η παρατεταμένη ξηρασία δεν έχει επίπτωση στο σπήλαιο. «Κατά τη διάρκεια των αιώνων, το σπήλαιο έχει περάσει με επιτυχία πολλές φάσεις με ξηρασίες ή πλημμύρες. Δεν υπάρχει πρόβλημα για το σπήλαιο. Το ζήτημα είναι η κλιματική κρίση και οι αλλαγές που επιφέρει παντού», τόνισε. Με την ευκαιρία υπογράμμισε ότι η ίδια κατάσταση επικρατεί και στα υπόλοιπα σπήλαια από τα οποία διέρχονται ποτάμια.
Και οι δύο φωτογραφίες είναι τραβηγμένες από το ίδιο σημείο μέσα στο σπήλαιο Αγγίτη. Η πρώτη είναι τον Αύγουστο του 2023 και η δεύτερη λήφθηκε χθες. Η αριστερή (δυτική) πλευρά της κοίτης έχει ξεραθεί εντελώς, ενώ στην αριστερή πλευρά ρέει ελάχιστο νερό.
«Περίπου το 60% του νερού που καταναλώνει η ηπειρωτική χώρα προέρχεται από νερό που διέρχεται ή πηγάζει από σπηλιές. Πρόκειται για τα λεγόμενα καρστικά συστήματα. Το καρστ είναι τοπογραφία που σχηματίζεται από τη διάλυση διαλυτών πετρωμάτων, όπως ο ασβεστόλιθος, ο δολομίτης και ο γύψος. Χαρακτηρίζεται από υπόγεια αποχετευτικά συστήματα με καταβόθρες και σπήλαια. Το γεγονός ότι το σπήλαιο Αγγίτη δεν έχει νερό είναι χαρακτηριστικό του τι συμβαίνει σε όλη τη χώρα», ανέφερε. «Αυτό που πρέπει να κοιτάμε είναι η μεγαλύτερη εικόνα, που θα μας δοθεί έχοντας όλες αυτές τις μετρήσεις και τις παρατηρήσεις που προσπαθούμε να συλλέξουμε μέσα από το σπήλαιο. Να το δούμε, δηλαδή, σε βάθος χρόνου. Στον ανθρώπινο χρόνο ζωής δεν μπορούμε να το καταλάβουμε αυτό. Εμείς θα κάνουμε απλώς μια πρόβλεψη για το πώς θα κινηθούν τα πράγματα», τόνισε.
Πριν από μερικές εβδομάδες η ομάδα του κ. Πέννου εντάχθηκε σε ένα πρόγραμμα που διαχειρίζεται από το Ίδρυμα Μποδοσάκη και χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Λασκαρίδη. Αφορά την πιλοτική καταγραφή της στάθμης και της θερμοκρασίας σε καρστικούς αγωγούς σε όλη την επικράτεια. «Για να δούμε τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θα πρέπει να πάρουμε εξοπλισμό αντίστοιχο που έχουμε βάλει στο σπήλαιο του Αγγίτη και να βάλουμε αντίστοιχα σε σπήλαια σε όλη την Ελλάδα, για να δούμε τις επιπτώσεις. Εχουμε χωρίσει την Ελλάδα σε πέντε γεωγραφικές περιοχές και θα πρέπει να διαλέξουμε τα πιο σημαντικά σπήλαια. Θα τοποθετήσουμε αισθητήρες που θα δίνουν online πληροφορίες για το νερό, την υγρασία, τη θερμοκρασία και άλλες ενδιαφέρουσες ενδείξεις. Τα δεδομένα θα πρέπει να αναρτώνται σε ένα ενιαίο δίκτυο και να αξιοποιούνται από τους ειδικούς, οι οποίοι θα χαράζουν και θα υλοποιούν τις απαραίτητες και αναγκαίες δράσεις», κατέληξε.
Εκδόσεις Ψίθυροι © 2021
