Πολύνα Μπανά

Δικηγόρος, ποιήτρια, συγγραφέας

Την Δευτέρα 27 Μαρτίου στις 7 το απόγευμα διοργανώνεται στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων χρήσεων λογοτεχνική βραδιά παρουσίασης του νέου βιβλίου της Πολύνας Μπανά «Μικρές Ρωγμές».
Είναι μια συνδιοργάνωση του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Δράμας από κοινού με το Δικηγορικό Σύλλογο Δράμας και με τη σύμπραξη των εκδόσεων Νίκας.
Με την γνωστή ποιήτρια και συγγραφέα είχαμε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη.

– Κυρία Μπανά, παρουσίαση του βιβλίου σας «Μικρές Ρωγμές» στις 27 Μαρτίου στη Δράμα. Τι περιλαμβάνει αυτή η εκδήλωση;
– Η λογοτεχνική βραδιά της παρουσίασης του νέου μου βιβλίου, της συλλογής διηγημάτων «Μικρές Ρωγμές», η οποία θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα, 27 Μαρτίου και ώρα 19.00, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημοτικού Μεγάρου Δράμας, σε διοργάνωση του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Δράμας από κοινού με το Δικηγορικό Σύλλογο Δράμας και με τη σύμπραξη του εκδοτικού μου οίκου, των εκδόσεων Νίκας, έχει σύνθετη διάρθρωση και πλουραλιστικό περιεχόμενο, ούτως ώστε να κυλήσει όσο γίνεται πιο ενδιαφέροντα και, συγχρόνως, απολαυστικά για αυτούς που θα την παρακολουθήσουν.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της λογοτεχνικής βραδιάς, θα πάρουν το λόγο και θα μιλήσουν για τη συλλογή τέσσερις εξαιρετικοί ομιλητές, ο επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), κ. Βασίλης Βασιλειάδης, ο ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) και τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα της Λατινικής Φιλολογίας, κ. Θεόδωρος Παπαγγελής, ο συγγραφέας κ. Βασίλης Τσιαμπούσης καθώς και ο συγγραφέας κ. Χρήστος Χωμενίδης που θα συμμετέχει στην εκδήλωση διαδικτυακά, τους οποίους και δράττομαι της ευκαιρίας για να ευχαριστήσω, και δημοσίως, για την εμπιστοσύνη τους στο βιβλίο και για την καθοριστική τους συμβολή στην εκδήλωση.
Η ίδια θα πάρω το λόγο και θα συνομιλήσω με τους παρισταμένους, οι οποίοι θα έχουν, ως είθισται, την ευκαιρία να υποβάλουν ερωτήσεις ή να κάνουν σχόλια και τοποθετήσεις για τη συλλογή αλλά και, γενικότερα, για τη σύγχρονη ελληνική πεζογραφία, στην οποία αυτή υπάγεται και ανήκει.
Η βραδιά περιλαμβάνει, επίσης, ερμηνευτική απόδοση, υπό τη μορφή θεατρικού αναλογίου, επιλεγμένων διηγημάτων από τη συλλογή, την οποία έχει αναλάβει η συνάδελφος δικηγόρος, κα Ευθυμία Λαζαρίδου.
Και η εκδήλωση θα κλείσει με τον ιδανικότερο τρόπο, με μουσική και, συγκεκριμένα, με την τσελίστρια κα Βάσω Ζήσου να ερμηνεύει πρωτότυπες συνθέσεις του κ. Δημήτρη Δοξάκη, τις οποίες ο συνθέτης έχει εμπνευσθεί από συγκεκριμένα ποιήματά μου που περιέχονται στο πρώτο μου βιβλίο, την ποιητική συλλογή με τίτλο “Η καταφανής εξωστρέφεια των φωνηέντων”.

«Η  μετάβαση από την ποίηση στη διηγηματογραφία  γίνεται, μ΄ έναν αυθόρμητο και αβίαστο τρόπο»

– Σε ποιες άλλες πόλεις έχετε παρουσιάσει το βιβλίο σας;
– Μία πρώτη σειρά παρουσιάσεων της συλλογής έχει ήδη πραγματοποιηθεί στην Ξάνθη, την Αλεξανδρούπολη, την Κομοτηνή, τις Σέρρες και τη Θεσσαλονίκη. Θα ήθελα να αναφερθώ συγκεκριμένα στους διοργανωτές και τους ομιλητές της καθεμίας από αυτές τις παρουσιάσεις, προκειμένου να τους ευχαριστήσω για άλλη μια φορά, για την άψογη διοργάνωση των εν λόγω παρουσιάσεων καθώς και για τις εξαιρετικές προσέγγιση και εμβάθυνση που όλοι τους επιφύλαξαν στη συλλογή, αντιστοίχως. Στην Ξάνθη, λοιπόν, η παρουσίαση έγινε σε διοργάνωση της Φιλοπροόδου Ένωσης Ξάνθης (ΦΕΞ) σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο Πυργελή, με ομιλητές τους συγγραφείς Βίκυ Τσελεπίδου και Θανάση Μουσόπουλο, στην αυλή με τα χαμάμ του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Ξάνθης. Στην Αλεξανδρούπολη, σε διοργάνωση του Δικηγορικού Συλλόγου Αλεξανδρούπολης σε συνεργασία με το βιβλιοπωλείο Κάφκα, με ομιλητές τη φιλόλογο και διδάκτορα Παιδοψυχιατρικής, Αλεξάνδρα Γκουλιάμα και τον επίκουρο καθηγητή Σημειωτικής και Λογοτεχνικής Ανάλυσης του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Θανάση Κούγκουλο, στον χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Αλεξανδρούπολης. Στην Κομοτηνή, η παρουσίαση έγινε σε συν-διοργάνωση του Δικηγορικού Συλλόγου Ροδόπης, της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής και της εφημερίδας Παρατηρητής της Θράκης και σε συνεργασία με το Δημοκρίτειο βιβλιοπωλείο, με ομιλητές τους συγγραφείς Σπύρο Κιοσσέ και Χρήστο Χαρτοματσίδη και συντονίστρια της εκδήλωσης τη δημοσιογράφο Νατάσσα Βαφειάδου, στον χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κομοτηνής. Στις Σέρρες, σε συν-διοργάνωση του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών και του Δικηγορικού Συλλόγου Σερρών, με ομιλητές την ψυχολόγο, ποιήτρια και μεταφράστρια, Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη και τη φιλόλογο και διευθύντρια του 1ου Γυμνασίου Σερρών, Σύλια Ζέττα, στον χώρο του Ζιντζιρλί Τζαμιού. Στη Θεσσαλονίκη, σε διοργάνωση της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, με ομιλητές τη συγγραφέα Δήμητρα Μήττα και τον ποιητή Ανδρέα Καρακόκκινο, στον χώρο της Εταιρίας. Και φυσικά, ο κύκλος των παρουσιάσεων των «Μικρών Ρωγμών», καλώς εχόντων των πραγμάτων, θα συνεχισθεί.
Θα ήθελα, επίσης, να προσθέσω ότι οι εντυπώσεις και τα σχόλια που εισέπραξα σε όλες αυτές τις μέχρι σήμερα παρουσιάσεις της συλλογής ήταν ιδιαιτέρως θετικά, θα τολμούσα να πω ενθουσιώδη. Πρόκειται για ένα βιβλίο που, όπως σχολίαζαν οι ίδιοι οι αναγνώστες σε κάθε παρουσίαση, κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον και διαβάζεται απνευστί. Επίσης, η μεγαλύτερη ικανοποίησή μου είναι ότι τόσο οι ομιλητές όσο και οι παριστάμενοι αναφέρονταν με ενθουσιασμό, στον κοφτό ρυθμό, στο λιτό ύφος και στον ρεαλισμό που χαρακτηρίζει την αφήγηση, στην απρόβλεπτη εξέλιξη, κλιμάκωση ή και ανατροπή των ιστοριών, στο πολύ-πρισματικό της αφήγησης και τις πολλαπλές αφηγηματικές φωνές που συνυπάρχουν στη συλλογή, δηλαδή στην παράλληλη αφήγηση κάτω από τις διαφορετικές οπτικές γωνίες των διαφόρων ηρωίδων και των ηρώων της συλλογής, τα οποία αποτελούσαν όλα, ζητούμενα για εμένα, όταν την έγραφα. Επίσης, σε όλες τις προηγούμενες παρουσιάσεις, ομιλητές και παριστάμενοι επεσήμαναν, αφενός την αρτιότητα στο χειρισμό της γλώσσας που χαρακτηρίζει το σύνολο της συλλογής, το οποίο δεν το κρύβω ότι με χαροποιεί ιδιαιτέρως, δεδομένου ότι, για μένα, τόσο ως συγγραφέα όσο και ως αναγνώστρια, ανέκαθεν είχε ιδιαίτερη βαρύτητα και πρωτεύουσα σημασία η γλώσσα και ο τρόπος που τη χειρίζεται κανείς στον χώρο της λογοτεχνίας και αφετέρου την υποδόρια και λεπτή ειρωνεία, την κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και των αδυναμιών της καθώς και την υπόκωφη πλην εμφανή ευαισθησία που διατρέχουν όλα τα διηγήματα, οι οποίες θέλω να πιστεύω ότι αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της γραφής μου, τόσο στην ποίηση όσο και στη διηγηματογραφία. Τέλος, οι περισσότεροι εξ αυτών σχολίασαν ότι τα διηγήματα είναι έτοιμοι θεατρικοί μονόλογοι ή και σενάρια για κινηματογραφικές ταινίες, το οποίο με ευχαριστεί τα μέγιστα, δεδομένου ότι τρέφω μία ιδιαίτερη αδυναμία και εφ΄ όρου ζωής προσήλωση και στο θέατρο και στον κινηματογράφο, ούσα φανατική θιασώτης και των δύο από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου και πιστεύω και η ίδια ότι, ακόμη και ασύνειδα, έχω επηρεαστεί, σε μεγάλο βαθμό, από τη γλώσσα, το ύφος και τον ρυθμό που χαρακτηρίζει καθεμία από τις δύο αυτές τέχνες.

«Οι εντυπώσεις και τα σχόλια που εισέπραξα σε όλες αυτές τις μέχρι σήμερα παρουσιάσεις της συλλογής διηγημάτων “Μικρές Ρωγμές”  ήταν ιδιαιτέρως θετικά»

– Από την ποίηση στο διήγημα. Τι σας οδήγησε σε αυτήν την συλλογή διηγημάτων;
– Στην περίπτωσή μου, η μετάβαση από την ποίηση στη διηγηματογραφία και τούμπαλιν, γίνεται χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, μ΄ έναν αυθόρμητο και αβίαστο τρόπο. Θα έλεγα, μάλιστα, ότι η ποίηση και η διηγηματογραφία αποτελούν, για εμένα, προέκταση η μία της άλλης ή, ακόμη καλύτερα, τις δύο όψεις του ιδίου λογοτεχνικού νομίσματος Το πρώτο μου βιβλίο, η ποιητική συλλογή “Η καταφανής εξωστρέφεια των φωνηέντων” κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν, προ πενταετίας περίπου και έτυχε ιδιαίτερα μεγάλης αποδοχής τόσο από τους αναγνώστες όσο και από τους ομότεχνους και τους κριτικούς. Δημοσιεύθηκαν περί τις 20 κριτικές συνολικά σε έντυπα και ηλεκτρονικά, λογοτεχνικά περιοδικά, οι οποίες ήταν, στο σύνολό τους, ιδιαίτερα ευνοικές και πολύ γρήγορα, μέσα στους πρώτους μήνες της κυκλοφορίας της, η ποιητική συλλογή εξαντλήθηκε και επανακυκλοφόρησε σε δεύτερη έκδοση, η οποία είναι κι αυτή, πλέον, εξαντλημένη προ πολλού, ενώ τώρα προχωρούμε σε μία τρίτη έκδοσή της. Συγχρόνως, όμως, έγραφα πάντα και διηγήματα. Μάλιστα, κάνοντας μία αναδρομή, αξίζει να επισημάνω ότι η πρώτη μου εμφάνιση στα λογοτεχνικά πράγματα, πολύ πριν την έκδοση της ποιητικής μου συλλογής, ήταν μ΄ ένα διήγημά μου στο δικό μας λογοτεχνικό περιοδικό “Δίοδος 66100”. Για την ακρίβεια, έγραφα ανέκαθεν και εξακολουθώ να γράφω, ταυτόχρονα, και ποιήματα και διηγήματα, ενώ, εδώ και χρόνια, δημοσιεύω παράλληλα και διηγήματά μου και ποιήματά μου σε διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά και, την τελευταία διετία, έχω συμμετάσχει, συγχρόνως, τόσο σε συλλογικούς τόμους διηγημάτων όσο και σε ποιητικές ανθολογίες, άνω των οκτώ συνολικά. Η εναλλαγή, λοιπόν, μεταξύ ποιημάτων και διηγημάτων είναι για μένα, όπως ανέφερα ήδη, απόλυτα φυσική και αβίαστη. Προφανώς, αυτό οφείλεται στη σύντομη φόρμα που χαρακτηρίζουν τόσο την ποίηση όσο και τη διηγηματογραφία, με τη συνακόλουθη οικονομία των εκφραστικών μέσων και τον εσωτερικό ρυθμό που αυτή η μικρή φόρμα υπαγορεύει και, ειδικότερα, όσον αφορά εμένα, σ΄ αυτή καθαυτή τη μορφή και το ύφος της ποίησής μου, η οποία έχει ενισχυμένο το στοιχείο της αφηγηματικότητας και, γι΄ αυτό, και συνάδει και γειτνιάζει με τον πεζό λόγο καθώς και στην κοινή θεματολογία που μοιράζονται τα ποιήματα και τα διηγήματά μου, η οποία επιγραμματικά συμπυκνώνεται στην κοινωνική κριτική και το ψυχογράφημα και, κυρίως, στην κοινή ματιά, στην κοινή οπτική γωνία υπό την οποία προσεγγίζω, πραγματεύομαι και εμβαθύνω σε αυτά τα θέματα, με ιδιαίτερη έμφαση και στις δύο περιπτώσεις, στο καυστικό χιούμορ, την ειρωνεία αλλά και την αυτο-ειρωνεία στην οποία επιδίδομαι με ιδιαίτερη επιτυχία και στην προσωπική μου ζωή και, ενίοτε, τον σαρκασμό αλλά και τον αυτοσαρκασμό αντιστοίχως, σε συνδυασμό με μία κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και μία χαμηλόφωνη και ζυγιασμένη, θέλω να πιστεύω, ευαισθησία. Εν ολίγοις, ισορροπώ, μεταξύ ποίησης και διηγηματογραφίας, εδώ και χρόνια, από την αρχή της λογοτεχνικής μου πορείας, μ΄ έναν ασυναίσθητο και φυσικό τρόπο.

– Και πότε ξεκίνησε η διαδρομή σας στην ποίηση και στη συγγραφή;
– Η διαδρομή μου ως ποιήτριας και ως διηγηματογράφου στην οποία αναφέρεσθε, ξεκίνησε στη λεγόμενη χρυσή ωριμότητά μου. Ξεκίνησα, δηλαδή, να γράφω ποιήματα και διηγήματα γύρω στα 45, χωρίς να το πολυκαταλάβω, χωρίς να πάρω συνειδητά την απόφαση και να πω ότι τώρα θέλω να γράψω ποίηση ή πεζογραφία. Πολύ απλά, κάποιες νύχτες που μελετούσα κι έγραφα έως αργά, ως συνήθως, στο δικηγορικό μου γραφείο, έπιανα τον εαυτό μου να έχει διακόψει το δικόγραφο που εκείνη την ώρα συνέτασσε στον υπολογιστή και να γράφει, παρεμβόλιμα στο κείμενο, ένα εν δυνάμει ποίημα ή διήγημα, ένα ποίημα ή διήγημα σε εξέλιξη, ενώ, στη συνέχεια, επέστρεφε και πάλι στη σύνταξη του δικογράφου. Μ΄ άλλα λόγια, είχαν ωριμάσει πλέον οι συνθήκες και όλες οι προσωπικές εμπειρίες δεκαετιών, από την αρχή ακόμη της εφηβείας μου, προερχόμενες από την φανατική ανάγνωση λογοτεχνίας, ελληνικής και ξένης, μεταφρασμένης ή από το πρωτότυπο η δεύτερη, από την φανατική παρακολούθηση ταινιών και θεατρικών παραστάσεων, από τις ατελείωτες επισκέψεις σε μουσεία και σε εκθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, οι οποίες όλες μαζί αποτελούν για μένα τρόπο ζωής, σε συνδυασμό με τις συσωρευμένες πλέον εμπειρία ζωής και κοινωνική εμπειρία, διοχετεύθηκαν και μετεξελίχθηκαν στη συγγραφή τόσο διηγημάτων όσο και ποιημάτων.
Από την άλλη, η διαδρομή μου, ειδικότερα, ως αναγνώστριας, η οποία είναι αυτονόητα αναγκαίο προπαιτούμενο και θεμελιώδης βάση για τη συγγραφή, ξεκίνησε δεκαετίες νωρίτερα, ήδη από την αρχή της εφηβείας μου, όπως ήδη ανέφερα. Οπότε, στην ηλικία που ξεκίνησα να γράφω, με δεδομένο ότι ήμουν ανέκαθεν και παραμένω μία φανατική αναγνώστρια, είχα αποκτήσει, πλέον, μία συμπαγή θεωρητική σκευή σχετικώς. Σ’ αυτό συνετέλεσε, επίσης, και, μάλιστα, σε καθοριστικό βαθμό, και η φοίτησή μου, μετά τη Νομική, στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου εντρύφησα στην κλασική αλλά και τη σύγχρονη, αγγλική και αμερικανική λογοτεχνία καθώς και οι δεκάδες επί δεκάδων παρουσιάσεις βιβλίων λογοτεχνίας, ποίησης και πεζογραφίας, τις οποίες κάνω, σε μόνιμη βάση, εδώ και τρεις και πλέον δεκαετίες και οι οποίες συνέβαλαν στο να μελετήσω τους όρους, τις συνθήκες και τους κώδικες της συγγραφής.

– Και τι σχεδιάζετε από εδώ και πέρα;
– Συμμετέχω με ένα διήγημά μου στο ανθολόγιο πεζών και ποιημάτων της Εταιρίας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης με κεντρικό θέμα «Πόλεμος πατήρ πάντων», στο οποίο συμμετέχουν 49 συνολικά μέλη της Εταιρίας και το οποίο αναμένεται να κυκλοφορήσει μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Συμμετέχω, επίσης, σε ένα συλλογικό τόμο διηγημάτων με κεντρικό θέμα τη Σμύρνη, ο οποίος πρόκειται να κυκλοφορήσει μέχρι το τέλος της άνοιξης. Γράφω τον πρόλογο για μία σύντομη συλλογή διηγημάτων που θα κυκλοφορήσει το αμέσως επόμενο διάστημα καθώς και τον πρόλογο για μία συγκεντρωτική έκδοση ποιημάτων του αγαπημένου δραμινού ποιητή Νίκου Κωνσταντινίδη που θα κυκλοφορήσει στα ισπανικά. Μου ζητήθηκε, επίσης, και γράφω ένα κύκλο ποιημάτων, προκειμένου να δημοσιευθούν σε γνωστό λογοτεχνικό περιοδικό. Επίσης, έχω συμμετοχή σε άλλους τρεις συλλογικούς τόμους διηγημάτων που πρόκειται να κυκλοφορήσουν μέσα στο 2023. Τέλος, έχει ήδη συγκεντρωθεί το υλικό και είναι έτοιμη προς έκδοση η νέα μου ποιητική συλλογή. Θα τολμούσα να πω, λοιπόν, ότι, παρά τον φόρτο εργασίας και τις αυξημένες επαγγελματικές μου υποχρεώσεις, διάγω, έστω υπό μεγάλη πίεση, μία δημιουργική περίοδο.

– Κλείνοντας τι θα θέλατε να προσθέσετε;
– Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ενδιαφέρουσα αυτή συνέντευξη καθώς και για την φιλοξενία. Επίσης, θα ήθελα να απευθύνω πρόσκληση προς όλες και όλους τους φίλους της λογοτεχνίας και, εν γένει, προς όλες τις δραμινές και τους δραμινούς συμπολίτες μου και να τους καλέσω να παρευρεθούν και να συμμετέχουν στη λογοτεχνική βραδιά για την παρουσίαση της συλλογής διηγημάτων μου “Μικρές Ρωγμές”, την ερχόμενη Δευτέρα, 27 Μαρτίου και ώρα 19.00, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημοτικού Μεγάρου Δράμας. Επιδίωξή μου είναι η συγκεκριμένη εκδήλωση να αποτελέσει μία καθ΄ όλα ιδανική ευκαιρία για να απολαύσουμε μαζί όμορφες στιγμές, αφιερωμένες στη λογοτεχνία και χαίρομαι ιδιαιτέρως που θα μοιραστώ αυτή την εμπειρία με τους παρισταμένους, φίλους και γνωστούς. Για την ακρίβεια, ανυπομονώ πραγματικά να τη μοιραστώ μαζί τους.