Σταύρος Κεχαγιόγλου

Προέδρος Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης – Δασολόγος

«Πράγματι με την ψήφιση του Ν. 4685/2020 (7 Μαΐου 2020 / Νόμος Χατζηδάκη) ο ΦΔΟΡ λειτουργεί με ημερομηνία λήξης…. Δεν μπορεί και δεν πρέπει το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης, το Κέντρο Πληροφόρησης και γενικότερα οι περιοχές ευθύνης του ΦΔΟΡ να διοικούνται από το Πόρτο Λάγος!!!» αναφέρει σε μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη ο Πρόεδρος του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης Σταύρος Κεχαγιόγλου. Αναφέρεται σε δράσεις και πρωτοβουλίες του Φορέα που έχει πολύ σημαντικό έργο παρά τα προβλήματα και τις πολλές ελλείψεις. Ιδιαίτερη είναι η αναφορά του, στο Κέντρο Πληροφόρησης της Οροσειράς της Ροδόπης που λειτουργεί στην αίθουσα ΜΕΛΙΝΑ στην Αγία Βαρβάρα. Τέλος καλεί όλους τους αιρετούς να αγωνιστούν και να απαιτήσουν να μην πραγματοποιηθεί η συγχώνευση των 2 πάρκων και η μεταφορά της έδρας του Φορέα από το Παρανέστι στο Πόρτο Λάγος.

– Κύριε Κεχαγιόγλου τι είναι ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης;
– Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης (ΦΔΟΡ) είναι ένα Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου κοινωφελούς χαρακτήρα που υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Διοικείται από επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο απαρτίζουν ειδικοί επιστήμονες και εκπρόσωποι τοπικών φορέων (τοπική αυτοδιοίκηση, υπηρεσίες, παραγωγικές ομάδες, ΜΚΟ κλπ). Στην ιστοσελίδα του ΦΔΟΡ η οποία είναι: www.fdor.gr μπορεί κανείς να αναζητήσει περισσότερες πληροφορίες αλλά και να «κατεβάσει» έντυπο υλικό σε μορφή pdf.

– Ποιος είναι ο σκοπός του ΦΔΟΡ;
– Σκοπός του ΦΔΟΡ είναι η προστασία, η διατήρηση, η διαχείριση και η ανάδειξη του Φυσικού Περιβάλλοντος και των Πολιτιστικών στοιχείων του ΕΠΟΡ.
Η έδρα του βρίσκεται στο κέντρο της περιοχής, το Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας.

– Και πως διοικείται-διαχειρίζεται το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης (ΕΠΟΡ);
– Η διοίκηση-διαχείριση του ΕΠΟΡ γίνεται μέσω της ενεργής συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της συμμετοχής της τοπικής αυτοδιοίκησης και των εμπλεκόμενων υπηρεσιών-φορέων στο διοικητικό σχήμα του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, δηλαδή στο Διοικητικό του Συμβούλιο. Ουσιαστικά επιτυγχάνεται μία διαβούλευση μεταξύ των φορέων πριν από την λήψη κάθε απόφασης.

«Δυστυχώς με την ψήφιση του Ν. 4685/2020 (Νόμος Χατζηδάκη) ο ΦΔΟΡ λειτουργεί με ημερομηνία λήξης»

– Σημείο αναφοράς το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης…
– Θα ήθελα να επισημάνω τα εξής: Η θεσμοθέτηση ενός νομικού πλαισίου προστασίας και διαχείρισης οικολογικά σημαντικών περιοχών αντιμετωπίζεται με καχυποψία ως ένα σύνολο απαγορεύσεων. Αλλά στην πραγματικότητα η ύπαρξη ενός τέτοιου θεσμικού πλαισίου παρέχει το πλαίσιο για μία μακροπρόθεσμη οικο-ανάπτυξη, η οποία συνάδει με το χαρακτήρα της περιοχής και εκμεταλλεύεται στο έπακρο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.

Τα σημαντικότερα οφέλη είναι τα εξής:
Οι ανάγκες προστασίας και διαχείρισης ενός Εθνικού Πάρκου οδηγούν σε αύξηση της απασχόλησης τοπικά και περιφερειακά. Οι θέσεις εργασίας συνεπάγονται μείωση της ανεργίας, συγκράτηση του πληθυσμού σε μια περιοχή και βελτίωση του κοινωνικού ιστού.
Τα Εθνικά Πάρκα αποτελούν τουριστικό προορισμό, δραστηριότητα που επιφέρει επιπλέον έσοδα, δημιουργεί θέσεις εργασίας και προωθεί την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.
Τα Εθνικά Πάρκα είναι περιοχές οι οποίες είναι συνήθως επιλέξιμες για πολλά εθνικά ή κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα (LIFE, INTERREG, ΠΕΠ, κα).
Χρήση του ονόματος του ΕΠΟΡ από τους επαγγελματίες εντός του ΕΠΟΡ ως «brand name». Πέρα από αυτά, η τοπική κοινωνία καρπούται επίσης την οικονομική διάσταση των περιβαλλοντικών ωφελειών ενός Εθνικού Πάρκου, καθώς, για παράδειγμα, το νερό που προορίζεται για πόσιμο θα είναι πιο καθαρό, η ατμόσφαιρα δεν είναι μολυσμένη, το περιβάλλον είναι καθαρό, κ.λπ.
Με τη συμβολή και την υποστήριξη του φορέα διαχείρισης, καθώς και με δράσεις όπως ο εθελοντισμός, και η ενεργοποίηση συμμετοχικών διαδικασιών και τεχνικών επίλυσης συγκρούσεων στα Εθνικά Πάρκα, η ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης μπορεί να ενισχυθεί αποφασιστικά. Οι δυνατότητες αναψυχής και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αλλά και η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελούν άλλες πτυχές της κοινωνικής αξίας των Εθνικών Πάρκων. Η ορθή διαχείριση των Εθνικών Πάρκων απαιτεί αλλά και προκαλεί την ενεργό και ώριμη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας. Παρόλα αυτά, τα οφέλη που προκύπτουν από ένα Εθνικό Πάρκο σπάνια αναγνωρίζονται στο σύνολό τους, με αποτέλεσμα η πλήρης σχέση κόστους-οφέλους να μην καθίσταται πάντα κατανοητή στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Πολλά από τα κοινωνικά και οικονομικά πλεονεκτήματα των Εθνικών Πάρκων δεν είναι άλλωστε πάντα δυνατό να αποτιμηθούν με βάση τους υφιστάμενους κανόνες-νόμους της αγοράς. Οι φορείς διαχείρισης, τοπικά αλλά και κεντρικά, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο ώστε να αναπτυχθεί αυτή η σχέση. Συμπερασματικά λοιπόν, το ΕΠΟΡ αποτελεί μοχλό προστασίας, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, ανάδειξης, ανάπτυξης και σημείο αναφοράς της ευρύτερης περιοχής!!!

– Ποιες είναι οι κυριότερες δράσεις του ΦΔΟΡ;
– Οι δράσεις μας στέφονται προς πολλές κατευθύνσεις, και πέρα απ’ την καθημερινότητα η οποία απορροφά μεγάλο μέρος της ενέργειάς μας, πολύ συνοπτικά και ενδεικτικά αναφέρω ότι ο ΦΔΟΡ κατάφερε να υλοποιήσει:
• Διαχειριστικές – Αναπτυξιακές Δράσεις
• και να συμμετάσχει σε Εθνικά και Ευρωπαϊκά Προγράμματα (BIOEUPARKS, ΠΕΠ, INTERREG Ελλάδα-Βουλγαρία, LIFE κτλ)
• την παρακολούθηση (monitoring) των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας, ορνιθοπανίδας θηλαστικών, αμφιβίων, ερπετών, ιχθύων και ασπονδύλων κοινοτικού ενδιαφέροντος
• δράσεις με στόχο την άμβλυνση των συγκρούσεων του ανθρώπου με την άγρια ζωή
• δράσεις ανάπτυξης της μελισσοκομίας στο ΕΠΟΡ
• δράσεις που σχετίζονται με την τόνωση του τουρισμού στο Εθνικό Πάρκο
επίσης:
• παρείχε Περιβαλλοντική Εκπαίδευση – ξεναγήσεις σε σχολεία, πρόγραμμα οικο-εθελοντών.
• οργάνωσε και συμμετείχε σε εκδηλώσεις (γιορτή μανιταριών, VFT, ROUT, Πελίτι) και τουριστικές εκθέσεις
• παρήγαγε οπτικοακουστικό υλικό
• διοργάνωσε και συμμετείχε σε συνέδρια – ημερίδες
• συνεργάστηκε και συνεργάζεται με άλλα Ευρωπαϊκά Πάρκα
• συμμετέχει στην Εποπτεία – Φύλαξη του ΕΠΟΡ
Και όλα αυτά με μια χούφτα προσωπικό (10 άτομα).
Κόντρα σε κάθε δυσκολία πετύχαμε με λίγα να κάνουμε πολλά και αυτό είναι μια μεγάλη επιτυχία του ΦΔΟΡ απέναντι σε όλους εκείνους που αμφισβητούν το έργο μας.

«Εμείς εργαζόμαστε σκληρά για το Εθνικό Πάρκο που θέλουμε να οικοδομήσουμε και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε»

– Ένας από τους στόχους σας πραγματοποιήθηκε. Ξεκίνησε την λειτουργία του το Κέντρο Πληροφόρησης της Οροσειράς της Ροδόπης στην αίθουσα ΜΕΛΙΝΑ στην Αγία Βαρβάρα. Ποιοι συνετέλεσαν στην ολοκλήρωσή του;
– Κυριότεροι συντελεστές θα έλεγα ότι είναι η Ομάδα που ανέλαβε το έργο και το προσωπικό του ΦΔ Οροσειράς Ροδόπης, που δούλεψαν πολύ σκληρά, ο καθένας από την πλευρά του και επιτελώντας τον ρόλο του, ξεκινώντας από την διαδικασία ένταξης του έργου στο Ε.Π. Αν. Μακεδονία & Θράκη 2014 – 2020, μέχρι την ολοκλήρωση και παραλαβή του.
Φυσικά, δεν μπορώ να μην αναφέρω τον Δήμο Δράμας και τις υπηρεσίες του, που πέρα από την παραχώρηση της Αίθουσας ΜΕΛΙΝΑ στήριξαν ενεργά τη συγκεκριμένη προσπάθεια καθώς και την Περιφέρεια ΑΜΘ η οποία και χρηματοδότησε το έργο.

– Και τι μπορεί να δει όποιος το επισκεφτεί;
– Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να πληροφορηθεί για τον φυσικό πλούτο της περιοχής και την ύπαρξη ενός από τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα εθνικά πάρκα της χώρας. Η πληροφόρηση επιτυγχάνεται μέσα από πολυμεσικές οπτικοακουστικές εφαρμογές, μέσα από την εφαρμογή επαυξημένης πραγματικότητας, από τα γεωχωρικά δεδομένα της μακέτας, προβολές οπτικού υλικού 360ο, από το πλούσιο φωτογραφικό υλικό αλλά και πραγματικών υλικών π.χ. απολιθώματα δέντρων και φύλλων ηλικίας 33 εκατ ετών κτλ. και τέλος την βιντεοπροβολή «Ο Ρόπι από τη Ροδόπη». Τα συγκεκριμένα σύγχρονα μέσα προκαλούν τη φαντασία και την περιέργεια, καθιστούν την παραμονή του επισκέπτη στον χώρο ευχάριστη και δημιουργική. Το Κέντρο Πληροφόρησης λειτουργεί ως σημείο πληροφόρησης, εκκίνησης και ορθής διάχυσης των επισκεπτών στο Εθνικό Πάρκο και επιπλέον θα ενδυναμώσει το τουριστικό προϊόν της Δράμας και της ευρύτερης περιοχής της.
Επίσης θα αποτελέσει ένα στρατηγικής σημασίας εργαλείο για την ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης και παιδείας δίνοντας έμφαση στην ενημέρωση μαθητών. Στόχος είναι οι μαθητές να αποκτήσουν γνώσεις για το Εθνικό Πάρκο και να ενισχυθεί η περιβαλλοντική τους συνείδηση ώστε να καταστούν ενεργοί πολίτες, ευαισθητοποιημένοι σε θέματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Είμαστε περήφανοι που το Κέντρο Πληροφόρησης αποτελεί πραγματικότητα!
Το Κέντρο Πληροφόρησης από δω και πέρα αποτελεί σημείο αναφοράς!

– Παρά την έντονη δραστηριότητα που έχει ο Φορέας λειτουργεί με ημερομηνία λήξης….
– Πράγματι με την ψήφιση του Ν. 4685/2020 (7 Μαΐου 2020 / Νόμος Χατζηδάκη) ο ΦΔΟΡ λειτουργεί με ημερομηνία λήξης….

Σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο:
Καταργούνται τα Διοικητικά Συμβούλια των Φορέων Διαχείρισης (τα οποία σημειωτέων είναι αμισθί) επομένως εγώ ως Πρόεδρος, τα μέλη του ΔΣ και το προσωπικό λειτουργούμε με ημερομηνία λήξης….
Στην θέση των 36 ΦΔΠΠ συστήνονται 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΜΔΠΠ) σε επίπεδο Τμήματος. Αυτό σημαίνει ότι οι ΦΔΠΠ χάνουν της αυτοτέλειά τους και καταλήγουν να γίνουν Τμήματα (καθαρά γραφειοκρατικού τύπου) γεγονός που αποτελεί μεγάλη υποβάθμιση για τους ΦΔΠΠ.
Συγκεκριμένα και όσο αφορά την περιοχή μας, συγχωνεύονται το Εθνικό Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης και το Εθνικό Πάρκου Δέλτα Νέστου – Βιστωνίδας Ισμαρίδας και η έδρα της ΜΔΠΠ ορίζεται στο Πόρτο Λάγος (!!!) και παράρτημα το Μεσοχώρι Παρανεστίου (;;;).
Πέρα από το ότι είναι τελείως διαφορετικά οικοσυστήματα (Δασικό οικοσύστημα – Λιμνοθάλασσα αντίστοιχα), δημιουργείται μία τεράστια περιοχή ευθύνης για τη νέα ΜΔΠΠ, που εκτείνεται σε τουλάχιστον τέσσερις νομούς και πολυάριθμους δήμους, στην ευρύτερη περιοχή από τη Θάσο μέχρι τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Κατά την άποψη μου η διαχείριση της περιοχής αυτής είναι πρακτικά αδύνατη!!!
Με απλά λόγια το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης, το Κέντρο Πληροφόρησης και γενικότερα οι περιοχές ευθύνης του ΦΔΟΡ (του Φαλακρού όρους, του Μενοικίου, του Όρβηλου και του Παγγαίου) θα διοικούνται από το Πόρτο Λάγος (!!!) με ότι συνεπάγεται αυτό….

«Δεν μπορεί και δεν πρέπει το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης, να διοικείται από το Πόρτο Λάγος»

– Ποιο είναι το Αναπτυξιακό σας όραμα για την συνέχεια;
– Η επίτευξη της προστασίας και ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης μέσα από τη διατήρηση και ανάδειξη των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων. Ειδικότερα οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν, κατά την άποψή μου, αφορούν κυρίως σε συγκεκριμένες και στοχευμένες ενέργειες για την πλήρη και ουσιαστική «εκμετάλλευση» των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του Πάρκου, όπως η αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων όπως αξιοθέατα (πέτρινα γεφύρια, μοναστήρια,, νερόμυλοι), δράσεις γύρω από τη λαογραφία και παράδοση, τοπικά προϊόντα, κτλ. Αφετέρου θα πρέπει να δημιουργηθούν υποδομές οι οποίες και θα προσελκύσουν επισκέπτες, όπως πχ θεματικά μονοπάτια, σήμανση των εισόδων του Εθνικού Πάρκου, τοποθέτηση πινακίδων στα μονοπάτια, δημιουργία εφαρμογών smartphone (σύντομα θα βγάλουμε διακήρυξη για κάτι ανάλογο), περιβαλλοντικές κατασκηνώσεις, κτλ. Σημαντικό επίσης είναι να αντιμετωπιστούν από την πολιτεία χρόνια προβλήματα, που έχουν να κάνουν με βασικές υποδομές, οδικό δίκτυο, συγκοινωνίες, κτλ. Τέλος ο ιδιωτικός τομέας, θα πρέπει να σηκώσει το γάντι και να συμμετάσχει και αυτός ενεργά. Αν και πράγματι έγιναν σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση αυτή δυστυχώς έχουμε πολύ δρόμο ακόμη μπροστά μας και δεν πρέπει να χάνουμε καμία ευκαιρία ανάπτυξης, κανένα πρόγραμμα, καμία χρηματοδότηση. Εμείς εργαζόμαστε σκληρά για το Εθνικό Πάρκο που θέλουμε να οικοδομήσουμε και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε (μέχρι όσο μας επιτραπεί) για να γίνει πραγματικότητα το όραμα που έχουμε για το Εθνικό Πάρκο.
Έχω επισκεφτεί πολλά Ευρωπαϊκά Εθνικά Πάρκα τα οποία βέβαια λειτουργούν με πολύ μεγαλύτερους προϋπολογισμούς, με πολύ περισσότερο προσωπικό κτλ και έχουν φτάσει σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο. Το όνειρό μου είναι να φτάσει στα επίπεδα ενός τέτοιου ευρωπαϊκού πάρκου και το ΕΠΟΡ. Πιστεύω ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Το ΕΠΟΡ έχει τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης, το πιστεύω από τα βάθη της ψυχής μου. Αρκεί να έχουμε σταθερότητα, να μην λειτουργούμε με ημερομηνία λήξης και βήμα βήμα να προχωράμε.

– Κλείνοντας κάτι που θα θέλετε να προσθέσετε…
– Η συγχώνευση των δύο Πάρκων (για την οποία, μέχρι στιγμής, κανείς δεν μας έχει εξηγήσει τα κριτήρια) θα είναι καταστροφική και για τα δύο Πάρκα και ιδιαίτερα για το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης. Δεν μπορεί και δεν πρέπει το Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης, το Κέντρο Πληροφόρησης και γενικότερα οι περιοχές ευθύνης του ΦΔΟΡ να διοικούνται από το Πόρτο Λάγος!!!
ΖΗΤΩ λοιπόν από τους εκλεγμένους ΤΟΠΙΚΟΥΣ ΑΡΧΟΝΤΕΣ
ανεξαρτήτου κόμματος και παράταξης
όσο υπάρχει ακόμη χρόνος (μέχρι να εφαρμοστεί ο Ν 4685/2020)
Και πριν είναι πλέον πολύ αργά
Να απαιτήσουν να μην πραγματοποιηθεί η συγχώνευση των δυο πάρκων!!!