Tano

Visual Artist

Ο Tano θυμάται τον εαυτό του να ζωγραφίζει από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Στην πορεία έγινε σαφές ότι η ζωγραφική ήταν το κάλεσμα του.
Κατά καιρούς και ενώ το επανεξέταζε κατέληγε και πάλι στη ζωγραφική.
Τονίζει ότι το ταλέντο είναι ένα σύνολο δεξιοτήτων που έχει κάποιος πιο ανεπτυγμένες από τον μέσο όρο και ότι όλοι γεννιόμαστε με κάποιες κλήσεις, κάποια ταλέντα. Πιστεύει ότι οι καλές τέχνες θα έπρεπε να διδάσκονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης γιατί ο μαθητής ακονίζει την γενικότερη αντίληψη του, ευαισθητοποιείται στα οπτικά ερεθίσματα και μαθαίνει να αντιλαμβάνεται καλύτερα το περιβάλλον του. Καλλιεργείται η ενσυναίσθηση, η διαχείριση των συναισθημάτων, η χωρική αντίληψη, η αυτοπεποίθηση αλλά και η συναισθηματική νοημοσύνη.

Συνέντευξη Βαγγέλης Ελευθεριάδης / Φωτογραφίες Βασίλης Κοβλακάς

– Σειρά ανθρώπων με έχουν αναφέρει το όνομά σας και μου ζήτησαν να σας φιλοξενήσω στο περιοδικό μας…
– Με τιμά ιδιαιτέρως που οι συμπολίτες μας δείχνουν ενδιαφέρον για το πρόσωπο μου.

– Το περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώσατε πώς ήταν; Οι δικοί σας είχαν σχέση με την ζωγραφική ή με την τέχνη γενικότερα;
– Από το συγγενικό μου περιβάλλον ο μόνος που θυμάμαι να σχεδιάζει όσο μεγάλωνα είναι ο ξάδερφος μου, ο Αθανάσιος Κανταρτζής και με είχε εμπνεύσει. Ζωγράφιζε στρατιωτάκια, άρματα μάχης και αλλά φανταστικά όπλα που στα μάτια ενός μικρού παιδιού, αυτά φάνταζαν ως ηρωικές μάχες που ζωντάνευαν και ξεπηδούσαν από τα παλιά μπλε τετράδια.
Διαβάζω κατά καιρούς για καλλιτέχνες που μεγάλωσαν με έναν ή δύο γονείς καλλιτέχνες, περιτριγυρισμένοι από πίνακες, βιβλία και καβαλέτα. Εγώ δεν ανήκω σε αυτές τις περιπτώσεις. Οι γονείς μου όμως μου έδωσαν μεγάλη ελευθερία και όταν είδαν από νωρίς ότι είχα κλίση στη ζωγραφική με στήριξαν δίχως δεύτερη σκέψη.

– Εσείς πάντα θέλατε να γίνετε καλλιτέχνης ή υπήρξε μια συγκεκριμένη στιγμή που το ανακαλύψατε και το επιλέξατε για τη συνέχεια της ζωής σας;
– Αρκετά νωρίς, από τις πρώτες τάξεις δημοτικού θυμάμαι τον εαυτό μου να ζωγραφίζει. Στην πορεία έγινε σαφές ότι η ζωγραφική ήταν το κάλεσμα μου. Το επανεξέτασα βέβαια κατά καιρούς, σκεπτόμενος ότι θα μπορούσε αυτή η επιλογή να ήταν επηρεασμένη από το περιβάλλον, αλλά όπως και να το ζύγιζα στη ζωγραφική κατέληγα.

– Για σας τι είναι ταλέντο; Πιστεύετε ότι υπάρχει;
– Κατά τη γνώμη μου ταλέντο υπάρχει, αν και κυκλοφορεί η άποψη στους κύκλους της τέχνης ότι το ταλέντο δεν υφίσταται. Αυτό θεωρώ ότι οφείλεται σε ένα μεγάλο βαθμό στην άποψη του Joseph Beuys αλλά και άλλων καλλιτεχνών και θεωρητικών της τέχνης που υποστήριξαν ότι όλοι είμαστε καλλιτέχνες. Το πρόταγμα αυτό όμως το αντιλαμβάνομαι περισσότερο ως ιδεολογική τοποθέτηση και πολιτική στάση παρά ως παρατήρηση της πραγματικότητας. Θεώρησαν ότι το να λέμε ότι κάποιοι είναι καλλιτέχνες και κατά συνέπεια κάποιοι όχι, προάγει έναν ελιτισμό. Όπως και να το δούμε όμως είναι λάθος να επιβάλλουμε την ιδεολογία μας στην διάγνωση της πραγματικότητας. Το τι νομίζουμε ότι θα έπρεπε να συμβαίνει είναι συχνά διαφορετικό από αυτό που συμβαίνει. Ιστορικά οι κάθε μορφής ιδεοληψίες μόνο προβλήματα δημιουργήσανε. Όπως ακριβώς συμβαίνει και στον χώρο της τέχνης. Αυτή η πλάνη μαζί με την αντίληψη ότι αρκεί η ιδέα και μόνο για να έχουμε ένα έργο τέχνης, χωρίς να απαιτείται τεχνική δεξιότητα, ευθύνονται για την σημερινή παρακμή της επίσημης σύγχρονης τέχνης. Αλλά αυτό είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση.
Το ταλέντο είναι ένα σύνολο δεξιοτήτων που έχει κάποιος πιο ανεπτυγμένες από τον μέσο όρο. Κάποιος με ταλέντο χρειάζεται επιμονή και πολύχρονη δουλειά όπως και όλοι οι άλλοι. Η διαφορά είναι ότι αυτός-ή θα «πάει πιο μακριά» και πιο γρήγορα από τους άλλους στο ίδιο χρονικό διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι και κάποιος μη ταλαντούχος μπορεί να γίνει εξίσου καλός ή και καλύτερος από κάποιον ταλαντούχο εάν ο πρώτος προσπαθεί και εξασκείται συστηματικά ενώ ο δεύτερος τεμπελιάζει. Η γκάμα των έμφυτων δεξιοτήτων είναι τεράστια και αυτές διαφέρουν στο καθένα μας. Θεωρώ ότι όλοι γεννιόμαστε με κάποιες κλήσεις, κάποια ταλέντα.

«Πρέπει να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της πολιτιστικής και καλλιτεχνικής ένδειας στην οποία βρισκόμαστε εάν θέλουμε να παράγουμε πολιτισμό»

– Το ταλέντο από μόνο του είναι αρκετό για να βρει κάποιος τον δρόμο του στη ζωή;
– Αν το ταλέντο ήταν αρκετό για να βρούμε το δρόμο μας, θα είχαμε φτάσει ήδη στην ουτοπία και θα αρχίζαμε να βαριόμαστε κιόλας! Το ταλέντο αφορά τι μπορεί κάποιος να κάνει με ευκολία στη ζωή του και κατά κανόνα με ευχαρίστηση. Από εκεί και πέρα υπάρχει και η ψυχοσύνθεση αλλά και το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώσαμε. Ο ιδανικός δρόμος για κάποιον είναι ένα πολυσύνθετο ζήτημα και σίγουρα διαφορετικό για τον κάθε ένα. Ο δρόμος μας είναι μια εξίσωση της οποίας οι μεταβλητές αλλάζουν και πρέπει να επαγρυπνούμε και να προσαρμοζόμαστε, αν δεν θέλουμε να είμαστε δυστυχείς και να κατηγορούμε τους άλλους ή το σύμπαν για την ατυχία μας. Βέβαια καμιά φορά μπορεί να φταίει και το σύμπαν, αν έχεις την Αφροδίτη στους πιθήκους, που έλεγε κι ο Πανούσης, δύσκολα τα πράγματα!

– Γεννιέται κανείς καλλιτέχνης ή γίνεται;
– Και γεννιέται και γίνεται. Γεννιέσαι καλλιτέχνης όταν έχεις ευλογηθεί με κάποια ταλέντα που ταιριάζουν για την μορφή τέχνης με την οποία καταπιάνεσαι. Γίνεσαι καλλιτέχνης όταν εξασκείσαι και μελετάς συστηματικά και εφ όρου ζωής. Το ιδανικό είναι και τα δύο. Να έχεις τα εφόδια και να τα εξασκείς. Το να γεννηθείς με κάποιο ταλέντο δεν σημαίνει τίποτα από μόνο του.

«Η καλλιτεχνική παιδεία δεν είναι κάτι το περιττό ή προαιρετικό αλλά μια αναγκαιότητα και ένα εξαιρετικά πολύτιμο εφόδιο για όλους μας ανεξαιρέτως»

– Πόσο χρήσιμη είναι η καλλιτεχνική εκπαίδευση στην γενική παιδεία ενός ανθρώπου; Τι είναι αυτό που προσφέρει η τέχνη στους ανθρώπους γενικότερα;
– Κατά τη γνώμη μου οι καλές τέχνες θα έπρεπε να διδάσκονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και περισσότερες ώρες από ότι συμβαίνει.
Επικρατεί η αντίληψη ότι τα καλλιτεχνικά μαθήματα στην εκπαίδευση είναι για να περνούν ευχάριστα οι μαθητές τον χρόνο τους, κάτι λίγο καλύτερο από το να παίζουν παιχνίδια στον υπολογιστή. Στην πραγματικότητα, στα καλλιτεχνικά μαθήματα ο μαθητής ακονίζει την γενικότερη αντίληψη του, ευαισθητοποιείται στα οπτικά ερεθίσματα και μαθαίνει να αντιλαμβάνεται καλύτερα το περιβάλλον του. Καλλιεργείται η ενσυναίσθηση, η διαχείριση των συναισθημάτων, η χωρική αντίληψη, η αυτοπεποίθηση αλλά και η συναισθηματική νοημοσύνη.
Η καλλιτεχνική και αισθητική παιδεία μας βοηθούν πρακτικά σε κάθε στιγμή και απόφαση της ζωής μας. Από τους χώρους που θα επιλέξουμε να ζήσουμε ή και να εργαστούμε, το πως θα διαμορφώσουμε το περιβάλλον μας, το τι θα φορέσουμε, τι μέρη θα επισκεφτούμε στη βόλτα ή στις διακοπές μας, πως θα αναθρέψουμε τα παιδιά μας. Οι περισσότερες αποφάσεις της ζωής μας εμπεριέχουν και ένα αισθητικό σκέλος. Πρέπει να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της πολιτιστικής και καλλιτεχνικής ένδειας στην οποία βρισκόμαστε εάν θέλουμε να παράγουμε πολιτισμό με διεθνείς αξιώσεις, να ομορφύνουμε αλλά και να νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας. Οφείλουμε να καταλάβουμε ότι η καλλιτεχνική παιδεία δεν είναι κάτι το περιττό ή προαιρετικό αλλά μια αναγκαιότητα και ένα εξαιρετικά πολύτιμο εφόδιο για όλους μας ανεξαιρέτως.
Η τέχνη προάγει τις θετικές πτυχές του εαυτού μας και μας εκπαιδεύει τόσο όταν δημιουργούμε αλλά και όταν βιώνουμε ως θεατές ένα ζωγραφικό έργο για παράδειγμα.
Πολλά μπορούμε να πούμε για τις θεραπευτικές ιδιότητες της καλλιτεχνικής πρακτικής αλλά και για άλλα, λιγότερο γνωστά οφέλη της. Η καλλιτεχνική παιδεία είναι στα θεμέλια του πολιτισμού και της αισθητικής και αυτά συμπαρασύρουν και επηρεάζουν όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας.

– Στη ζωή μεγαλύτερο ρόλο παίζουν οι επιρροές που δεχόμαστε ή οι επιλογές που κάνουμε οι ίδιοι;
– Αλήθεια πόσο εύκολο είναι να ξεχωρίσουμε αυτά τα δύο; Σε ένα βαθμό οι επιλογές που κάνουμε σήμερα εξαρτώνται από τις επιρροές που δεχτήκαμε στο παρελθόν. Απλά από ένα επίπεδο ωριμότητας κι έπειτα το χρωστάμε στον εαυτό μας αλλά και στη κοινωνία, να μην παρασυρόμαστε από σειρήνες και την τάση για εφησυχασμό και φυγοπονία. Το σίγουρο είναι ότι είμαστε υπεύθυνοι για τις επιλογές μας ή και για την απουσία επιλογών. Και η μη επιλογή, επιλογή είναι.

«Η τέχνη προάγει τις θετικές πτυχές του εαυτού μας και μας εκπαιδεύει τόσο όταν δημιουργούμε αλλά και όταν βιώνουμε ως θεατές ένα ζωγραφικό έργο…»

– Ποια είναι η κινητήριος δύναμη της δημιουργικότητας;
– Η εσωτερική και η εξωτερική ανάγκη. Αυτή που έρχεται πάντα πρώτη βέβαια είναι η εσωτερική ανάγκη, δηλαδή η έμφυτη τάση που νιώθει κάποιος να εκφραστεί. Η ανάγκη που νιώθει κάποιος να εκφραστεί δημιουργικά είναι εξίσου σημαντική με το ταλέντο. Δημιουργικές τάσεις έχουμε σχεδόν όλοι, άλλοι περισσότερο κι άλλοι λιγότερο. Στα άτομα όμως που καταλήγουν να γίνουν καλλιτέχνες, η δημιουργία έχει μια επιτακτικότητα που επισκιάζει τις άλλες τάσεις που νιώθουν ή τους επιβάλλονται από το περιβάλλον. Αυτό που αποκαλώ εξωτερική ανάγκη είναι ένας συνδυασμός της ανάγκης για βιοπορισμό, της ανάγκης αυτοπραγμάτωσης και της ανάγκης αναγνώρισης από το κοινωνικό σύνολο.

Νοημοσύνη στο Γίγνεσθαι. 2014 και 2019. 40 εκ. x 67 εκ. Αυγοτέμπερα και ελαιογραφία σε παλαιό ξύλο.

– Όταν ξεκινάτε ένα καινούργιο έργο, τι σας απασχολεί πρωτίστως; Τι προέχει για εσάς στο καλλιτεχνικό σας έργο;
– Κάτι που επανέρχεται συχνά όταν ξεκινάω να δουλεύω ένα καινούργιο έργο, είναι να συλλάβω μια πανανθρώπινη αλήθεια. Άλλες φορές πάλι, όταν δουλεύω μια σπουδή για παράδειγμα, μπορεί να θέλω να επεξεργαστώ ζητήματα αμιγώς ζωγραφικά όπως τις εναλλαγές του φωτός και τις ποιότητες της ατμόσφαιρας. Υπάρχει μεγάλο εύρος και ποικιλία στις ανησυχίες ενός ζωγράφου και αυτές τον συντροφεύουν κάθε στιγμή της ζωής του. Θα έλεγα ότι όταν στέκομαι μπροστά σε ένα άδειο τελάρο είναι από τις πλέον ήσυχες περιόδους της ημέρας. Τότε υπάρχει μια άλλου είδους ένταση. Κάτι σαν την ηρεμία πριν από την καταιγίδα.
Αυτά που με απασχολούν ως δημιουργό τα επεξεργάζομαι, ή μάλλον με καταδιώκουν τις ώρες που δεν ζωγραφίζω. Πέρα από τις αμιγώς φιλοσοφικές αναζητήσεις με βασανίζει και μια σειρά τεχνικών ζητημάτων, θεωρητικών αναζητήσεων ως προς την θέση μου στην ιστορία της τέχνης, υπαρξιακών ζητημάτων ως προς το έργο μου αλλά και οι προσωπικές επιλογές μου ως καλλιτέχνη. Η ζωγραφική δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι αναζητήσεις και οι ανησυχίες ξεκινάνε όταν κάποιος εμπλακεί σοβαρά με την τέχνη και δεν σταματούν ποτέ.
Αρκετοί καλλιτέχνες συνεχίζουν να δημιουργούν ακόμα και όταν το σώμα έχει αρχίσει να τους εγκαταλείπει. Ο Ρενουάρ στο τέλος της ζωής του δεν μπορούσε να κρατήσει το πινέλο λόγω αρθρίτιδας και έβαζε να του δένουν το πινέλο στο χέρι για να ζωγραφίσει. Ο Μονέ είχε χάσει ένα σημαντικό ποσοστό της όρασης του και συνέχισε να ζωγραφίζει. Η σειρά τεράστιων μουσαμάδων με τα νούφαρα που φιλοτέχνησε αυτήν τη περίοδο θεωρείται από τα κορυφαία δείγματα του ιμπρεσιονισμού.

Το μαρμάρινο σπίτι. Ξηρά παστέλ σε χειροποίητο χαρτί από το Θιβέτ.

– Έχετε αναφέρει ότι στις αναζητήσεις σας στην τέχνη χρησιμοποιείται την σαμανική προσέγγιση. Τι είναι η σαμανική προσέγγιση;
– Συλλογιζόμενος το πως προσεγγίζω, πως ξεκινώ ένα έργο τέχνης αλλά και την κατάσταση στην οποία βρίσκομαι ενώ ζωγραφίζω, διέκρινα δύο προσεγγίσεις. Τη σαμανική και την οραματική. Σαμανική ονόμασα την προσέγγιση κατά την οποία ο καλλιτέχνης ξεκινάει να ζωγραφίζει χωρίς να έχει μια προαποφασισμένη εικόνα ή ιδέα του έργου στο μυαλό του. Κυρίαρχο ρόλο σε αυτή τη περίπτωση παίζουν το ένστικτο, το συναίσθημα και η διαίσθηση. Αρκετές φορές όταν στέκομαι μπροστά σε ένα άδειο τελάρο, αδειάζω το μυαλό μου από σκέψεις και κάνω διαλογισμό. Το σκεπτικό είναι να προκύψει ένα ζωγραφικό έργο στο οποίο η σκέψη να μην παίζει πρωταρχικό και καθοριστικό ρόλο. Η σκέψη μας βασίζεται στη μνήμη. Η μνήμη είναι καταγραφή του παρελθόντος, είτε εκούσια, είτε ακούσια. Θεωρώ ότι έχουν μια ξεχωριστή αξία τα έργα τέχνης τα οποία μπορούν ή προσπαθούν να αγγίξουν κάτι το άγνωστο, κάτι το απροσπέλαστο από την συνήθη μορφή συνειδητότητας. Ο Βιτγκενστάιν έγραψε στο tractatus logico-philosophicus ότι για αυτά που δεν μπορούμε να μιλήσουμε θα πρέπει να σωπαίνουμε. Αναφέρεται σε αυτό που στα ελληνικά ονομάζουμε άφατο. Η τέχνη έχει την ιδιαιτερότητα και το προνόμιο να μπορεί να αγγίξει πτυχές της πραγματικότητας που ο λόγος και η σκέψη αδυνατούν.

«Κάτι που επανέρχεται συχνά όταν ξεκινάω να δουλεύω ένα καινούργιο έργο, είναι να συλλάβω μια πανανθρώπινη αλήθεια»

– Σας απασχολεί καθόλου ο θάνατος; Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος του ανθρώπου;
– Με απασχολεί ο θάνατος και με ενδιαφέρει. Κατά τη γνώμη μου ο θάνατος είναι ο μεγαλύτερος φόβος μας και πίσω από αρκετές άλλες φοβίες μας βρίσκεται αυτός μεταμφιεσμένος. Θεωρώ ότι πρέπει όλοι μας να συμβιβαστούμε με την ιδέα, την πραγματικότητα, ότι κάποια στιγμή θα πάψουμε να υπάρχουμε. Το μυστήριο του θανάτου το προσέγγισα επανειλημμένα μέσω της ζωγραφικής και αναμφίβολα θα το ξαναδουλέψω αρκετές φορές ακόμη.
Θεωρώ ότι δεν μπορεί να φιλοσοφήσει κάποιος την ζωή και την ύπαρξη χωρίς να καταπιαστεί με το αίνιγμα που είναι ο θάνατος. Το να συλλογιστούμε, να προσεγγίσουμε το ζήτημα του θανάτου μας κάνει καλύτερους ανθρώπους. Πιο συνειδητοποιημένους και υπεύθυνους. Τον θάνατο δεν το αντιλαμβάνομαι σαν κάτι κακό αλλά σαν τον μεγάλο άγνωστο.

Σέρλοκ Χόλμς. Ξηρά παστέλ σε χαρτί.

– Τι είναι αυτό που κάνει κάποια έργα να αντέχουν στον χρόνο;
– Τα έργα που αντέχουν στο χρόνο είναι αυτά που έχουν συλλάβει μία πανανθρώπινη αλήθεια. Έργα τα οποία μέσω του ζωγραφικού ύφους, είτε μέσω του θέματός τους και της προσέγγισης αυτού, έχουν πετύχει να αποδώσουν ένα ζήτημα που μας ταλανίζει ως είδος πιθανώς στο συλλογικό ασυνείδητο ή υποσυνείδητο. Αυτό μπορεί να είναι η αίσθηση του αιώνιου, η ομορφιά, όπως για παράδειγμα στην Νίκη της Σαμοθράκης. Συχνά είναι έργα που αφορούν την ανθρώπινη κατάσταση στις διάφορες φάσεις της όπως για παράδειγμα οι δεσποινίδες της Αβινιόν του Πικάσο. Έργα που πραγματεύονται τον ανθρώπινο πόνο και αγώνα, είτε προσωπικό είτε συλλογικό, όπως για παράδειγμα τον αγώνα για ελευθερία. Έργα που αντέχουν στον χρόνο είναι αυτά που χτυπάνε μία χορδή σε κάθε έναν από εμάς ανεξαρτήτως ηλικίας, καταγωγής, φύλου και φυλής.

«Στους καλλιτέχνες, η δημιουργία έχει μια επιτακτικότητα που επισκιάζει τις άλλες τάσεις που νιώθουν ή τους επιβάλλονται από το περιβάλλον»

– Ποσό σημαντικό ρόλο παίζει για εσάς το τεχνικό σκέλος της ζωγραφικής; Έχετε ξεχωρίσει κάποιες τεχνικές που σαν εκφράζουν περισσότερο;
– Για μένα η τεχνική στη ζωγραφική είναι από τα σημαντικότερα στοιχεία. Όταν μιλάμε για τεχνική πρέπει να διακρίνουμε δύο κατηγορίες.
Η πρώτη και πιο γνωστή είναι η χρήση των ζωγραφικών μέσων. Παραδείγματος χάριν το πως χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης το πινέλο για να αποδώσει το θέμα του. Κάποιος μπορεί να δουλεύει ρεαλιστικά, παραστατικά, χρησιμοποιώντας προσεκτικά υπολογισμένες πινελιές και κάποιος άλλος μπορεί να δουλεύει περισσότερο ελεύθερα με φαρδιές πινελιές και χειρονομίες.
Η άλλη πλευρά της τεχνικής είναι αυτό που αποκαλούμε τεχνολογία υλικών. Αυτή αφορά κυρίως την γνώση της χημείας και της αλληλεπίδρασης των υλικών ενός ζωγραφικού έργου. Στην τεχνολογία υλικών ανήκουν για παράδειγμα η παρασκευή των χρωμάτων από τον ίδιο τον καλλιτέχνη, η σωστή τεχνική δημιουργίας ενός καμβά ή ο σωστός τρόπος ζωγραφικής με χρώματα λαδιού ώστε να μην ραγίσουν οι ζωγραφικές επιστρώσεις μετά από μερικά χρόνια.
Έχω αφιερώσει αρκετά χρόνια στην μελέτη της τεχνολογίας των υλικών της ζωγραφικής και δεν νομίζω να σταματήσω ποτέ να τα μελετάω. Οι αλληλεπιδράσεις και οι δημιουργικές δυνατότητες των υλικών της ζωγραφικής με συναρπάζουν.
Από τότε που ο άνθρωπος ξεκίνησε να ζωγραφίζει, οι δημιουργοί παρασκεύαζαν μόνοι τους τα υλικά τους. Κατά την βιομηχανική επανάσταση όμως σχεδόν όλα τα υλικά με τα οποία εργάζεται ένα ζωγράφος τυποποιήθηκαν και άρχισαν να παράγονται μαζικά. Αυτό όμως, παρά την προφανή ευκολία και την διάδοση της ζωγραφικής που έφερε, στέρησε από τους καλλιτέχνες σημαντικές εκφραστικές δυνατότητες. Για παράδειγμα σήμερα τον καμβά οι περισσότεροι καλλιτέχνες τον αγοράζουν έτοιμο. Αν όμως κάποιος μάθει να τον προετοιμάζει μόνος του μπορεί να επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα του πίνακα ανάλογα με το πόσο απορροφητικό ή όχι θα τον κάνει.

Vision of a possible future. Έργο Μπατίκ σε βαμβακερό ύφασμα φιλοτεχνημένο στην Ινδονησία.

– Πως καταλήξατε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με τη ζωγραφική; Βιοπορίζεστε αποκλειστικά μέσω της τέχνης σας;
– Ναι, εδώ και πολλά χρόνια. Θυμάμαι ότι ξεκίνησα να ζωγραφίζω γκράφιτι επαγγελματικά πριν ακόμα τελειώσω το Λύκειο. Μάλλον στάθηκα τυχερός, κατά κάποιο τρόπο λειτούργησε το σύμπαν που λέγαμε νωρίτερα. Η πρώτη δουλειά που έκανα ήταν για το βιβλιοπωλείο Λυχνάρι που λειτουργούσε μέσα στον στοά απέναντι από το ΙΚΑ. Όταν είχε ξεκινήσει το σύγχρονο γκράφιτι στις Ηνωμένες πολιτείες οι τότε γκραφιτάδες συνήθιζαν να ζωγραφίζουν στο πίσω μέρος των μπουφάν τους διαφορά σχέδια. Επηρεασμένος κι εγώ από αυτή τη συνήθεια ζωγράφισα κι εγώ στην πλάτη του μπουφάν μου ένα μεγάλο Τανό με έντονα χρώματα και διαφορά σχέδια τριγύρω. Ένα μεσημέρι με σταματάει στο δρόμο ο Βασίλης που τότε ετοίμαζε το βιβλιοπωλείο πριν το ανοίξει και με ρωτάει αν τα ζωγράφισα ο ίδιος τα σχέδια στο μπουφάν μου. The rest is history που λένε και στο χωριό μου. Ανέλαβα να του κάνω διαφόρων ειδών τοιχογραφίες σε κάθε διαθέσιμη επιφάνεια που υπήρχε στο Λυχνάρι.
Το θυμάμαι αυτό σαν να έγινε χθες και πάντα θα του είμαι ευγνώμων για την ευκαιρία που μου έδωσε. Από τότε η μια δουλειά έφερε την άλλη και μέχρι σήμερα έχω ζωγραφίσει όπου μπορεί να φανταστεί κανείς. Έχω αναλάβει να φιλοτεχνήσω σαλόνια, παιδικά δωμάτια, σχολεία, νηπιαγωγεία, παιδικές χαρές, μπαρ, καφετέριες, πιτσαρίες, κλαμπ, δισκοπωλεία κ.α.. Αυτά βέβαια ήταν δουλειές. Για πιο προσωπικά έργα σε εξωτερικούς χώρους, εκτός από τα κλασσικά εντός κατοικημένων περιοχών, έχω ζωγραφίσει και σε αρκετά ασυνήθιστα μέρη. Για παράδειγμα θα αναφέρω παλιά λατομεία στα βουνά, παρατημένα οχήματα σε διάφορες τοποθεσίες και σε εγκαταλελειμμένες δομές στο δάσος της Ελατιάς. Έχω ζωγραφίσει αρκετά και σε ευρωπαϊκές πόλεις όπως και στην Ασία. Ένα στοιχείο που μου αρέσει πολύ όταν κάνω κάποιο γκράφιτι σε τέτοια απομακρυσμένα μέρη, είναι η σκέψη ότι κάποια στιγμή θα περάσει και θα το δει κάποιος και φαντάζομαι θα ξαφνιαστεί ευχάριστα. Είναι πολύ ευχάριστο συναίσθημα, σαν να αφήνεις μια ζωγραφιά μέσα σε ένα μπουκάλι στη θάλασσα.
Βιοπορίζομαι μέσω των ζωγραφικών έργων που δουλεύω στο εργαστήρι και μέσω αναθέσεων γκράφιτι. Για κάποια χρόνια παρέδιδα και μαθήματα ζωγραφικής, στην Αθήνα, στην Ινδονησία και πρόσφατα στη Δράμα αλλά τώρα λόγο του κορονοϊού έχω σταματήσει.
Τα έργα μου τα διαθέτω είτε μέσω εκθέσεων είτε απευθείας από το εργαστήρι σε συλλέκτες με τους οποίους έχω πιο προσωπική σχέση. Τελευταία έχω δώσει έμφαση στην διάθεση των έργων μου μέσω διαδικτύου.

«Όταν στέκομαι μπροστά σε ένα άδειο τελάρο είναι από τις πλέον ήσυχες περιόδους …κάτι σαν την ηρεμία πριν από την καταιγίδα»

– Αυτή τη περίοδο με τι ασχολείστε; Τι σχέδια έχετε για το μέλλον;
– Αυτές τις μέρες ζωγραφίζω μια μεγάλη τοιχογραφία στο γήπεδο της Δόξας στους εξωτερικούς τοίχους των γραφείων της ΠΑΕ. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος με το πρότζεκτ. Το εγχείρημα ξεκίνησε με πρωτοβουλία των φιλάθλων της Δόξας και θέλω να συγχαρώ τα παιδιά στον σύνδεσμο για το πάθος και την αίσθηση προσφοράς που έχουν για την ομάδα τους αλλά και για την πόλη μας.
Παράλληλα ετοιμάζω μια νέα σειρά ζωγραφικών έργων που θα παρουσιάσω σε ατομική έκθεση. Επίσης έχω αρχίσει να ζωγραφίζω ψηφιακά και με έχουν συνεπάρει οι δυνατότητες αυτού του νέου μέσου.
Το πιο μεγαλόπνοο πρότζεκτ που έχω ετοιμάσει αναβλήθηκε δυστυχώς λόγο της πανδημίας. Έχω εκπονήσει μια ερευνητική πρόταση για την τέχνη του Μπατίκ που θα υλοποιηθεί στην Ινδονησία, τη χώρα από την οποία κατάγεται αυτή η τεχνική και στην οποία το σπούδασα. Το Μπατίκ είναι μια αρχαία τεχνική ζωγραφικής απευθείας σε ύφασμα με πολύ ιδιαίτερες ζωγραφικές ποιότητες. Μπορεί να πάρει κάποιος μια ιδέα του τρόπου δημιουργίας ενός έργου Μπατίκ από την ιστοσελίδα μου.

– Πως μπορεί να παρακολουθήσει κάποιος το έργο σας;
– Για να δει κάποιος τι δουλεύω αυτό το διάστημα μπορεί να μπει στον λογαριασμό μου στο Instagram όπου θα με βρει ως @tanofinearts. Για μια πιο γενική οπτική του έργου μου μπορεί να επισκεφθεί την ιστοσελίδα μου www.tanofinearts.com. Υπάρχει πάντα και το απανταχού παρόν Facebook όπου κυκλοφορώ επίσης ως tanofinearts αλλά και ως tanofineart.

email: tano@tanofinearts.com
Τηλέφωνο: 6974458590