6.9 C
Drama
Σάββατο, 8 Φεβρουαρίου, 2025
ΑρχικήΠεριοδικόΘέματα ΠεριοδικούΒούλα Γιαγκάζογλου - Παπούδα

Βούλα Γιαγκάζογλου – Παπούδα

«Ένα παιδί για να γίνει ένας ευτυχισμένος ενήλικας χρειάζεται ένα περιβάλλον γεμάτο αγάπη, παιχνίδι και παραμύθια»

Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής ΑΠΘ – Συγγραφέας παιδικών βιβλίων

Η Βούλα Γιαγκάζογλου – Παπούδα γεννήθηκε στη Δράμα και μεγάλωσε σε μία υπέροχη γειτονιά απέναντι από ένα δάσος. Δηλώνει ότι είναι από τους τυχερούς ανθρώπους που πρόλαβαν το ατέλειωτο παιχνίδι στις αλάνες.
Εργάζεται στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ως Καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής και έχει μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο ίδρυμα στην «Ειδική Αγωγή» και στη «Δημιουργική Γραφή στην Παιδική Λογοτεχνία και στην Εκπαίδευση».

Συνέντευξη Βαγγέλης Ελευθεριάδης / Φωτογραφίες Βασίλης Κοβλακάς

Αισθάνεται πολύ τυχερή αφού είχε την τύχη να κάνει αυτό που πάντα ονειρευόταν! Να εργαστεί με παιδιά με και χωρίς αναπηρία. Το επιστημονικό της έργο το οποίο σχετίζεται με την ανάπτυξη των παιδιών με και χωρίς αναπηρία, έχει διεθνή αναγνώριση, αφού έχει διαβαστεί από περισσότερους από 17.000 επιστήμονες από όλο τον κόσμο και έχει περισσότερες από 1.000 αναφορές.

Ωστόσο, πάντα έψαχνε έναν τρόπο να μεταδώσει την αγάπη, τον σεβασμό και την αποδοχή της διαφορετικότητας, σε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά στην ηλικία, αλλά και στην ψυχή. Κάπως έτσι άρχισε να γράφει παραμύθια. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί τα εξής παραμύθια της, όλα από τις εκδόσεις Ελληνοεκδοτική: «Νταν Νταν Τέλης ο σοφός Κουνέλης», «Ένα αστέρι για την Ευτυχία», «Η χαμένη Χαρά της Θυμιώς», «Η χελώνα και ο λαγός αλλιώς», «Οδός Αλκυόνης», «Ο Βαρόνος που ΔΕΠΥ» και «Στη Μέση του Πουθενά». Τα περισσότερα από αυτά μεταφέρθηκαν στη θεατρική σκηνή ως παιδικές παραστάσεις ή μαύρο θέατρο. Επίσης, έχει γράψει θεατρικά έργα για παιδιά για την επαγγελματική «Παιδική Σκηνή Θεσσαλονίκης».
Όσο για το προσωπικό της παραμύθι, εξελίχτηκε όταν πριν από μερικά χρόνια συνάντησε τον πρίγκιπά της, όχι επάνω σε ένα άσπρο άλογο, αλλά σε 101 μαύρα άλογα γνωστής γιαπωνέζικης ράτσας. Μετά, αποκτήσανε τρία υπέροχα παιδιά! Από εκείνη την ημέρα, ζουν σε ένα υπέροχο κάστρο φτιαγμένο με πολλή αγάπη, αμέτρητα χαμόγελα και ατέλειωτο παιχνίδι… Και ζούνε πολύ καλά στο δικό τους παραμύθι και εσείς ελπίζουμε ακόμη καλύτερα!

«Είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους της γενιάς που μεγάλωσαν στις αλάνες μαζί με άλλα παιδιά»

– Σε τι περιβάλλον μεγαλώσατε;
– Είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους της γενιάς που μεγάλωσαν στις αλάνες μαζί με άλλα παιδιά. Μια πανέμορφη γειτονιά δίπλα στο δάσος, ήταν ο χώρος όπου περνούσα όλο τον ελεύθερο χρόνο μου. Η γειτονιά που μεγάλωσα ήταν ένας μικρός παράδεισος γεμάτος από παιδικές φωνές και γέλια, ξενοιασιά και ατέλειωτο παιχνίδι. Πολύ συχνά, όταν μετά από μία εξουθενωτική από το παιχνίδι μέρα, έπεφτα για ύπνο, έβλεπα το ίδιο όνειρο. Ονειρευόμουν ότι είχα ένα μικρό ελικόπτερο και έπαιρνα τους φίλους μου έναν έναν και πετούσαμε ψηλά, πάνω από τη γειτονιά μας. Ήταν τόσο μαγικό το μέρος που μεγάλωσα, που ούτε στα όνειρα μου ένιωθα την ανάγκη να βρεθώ κάπου αλλού! Εκεί είχα όλα όσα χρειαζόμουν!

– Το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένας άνθρωπος πόσο καθορίζει το μέλλον του;
– Απόλυτα! Αυτό που χρειάζεται για να μεγαλώσει ένα παιδί και να γίνει ένας ευτυχισμένος ενήλικας είναι να μεγαλώνει σε ένα ιδανικό περιβάλλον γεμάτο μόνο με αγάπη, παιχνίδι και παραμύθια. Αυτά είναι ότι χρειάζεται.

– Ποιες είναι οι σπουδές σας και η επαγγελματική σας ιδιότητα;
– Είμαι καθηγήτρια Ειδικής Αγωγής στο Α.Π.Θ με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή και τη Δημιουργική Γραφή στην Παιδική Λογοτεχνία και την εκπαίδευση. Επίσης ασχολούμαι με την έρευνα στην ανάπτυξη των μικρών παιδιών, τη συγγραφή παιδικών βιβλίων και θεατρικών έργων για παιδιά.

– Οι γονείς σας είχαν κάποια σχέση με τη συγγραφή;
– Όχι, αν και ο πατέρας μου είμαι σίγουρη ότι θα μπορούσε να έχει. Είχε πάντα αχαλίνωτη φαντασία και μπορούσε να επινοεί συνεχώς ιστορίες. Σκαρφιζόταν καθημερινά ιστορίες που τις αφηγούνταν στα εγγόνια του. Ο μεγάλος μου γιος συνήθιζε να μου λέει ότι τη φαντασία που έχω και γράφω παραμύθια, την πήρα από τον παππού! Μάλλον έτσι θα είναι!

– Πιστεύετε ότι κάποιος γεννιέται συγγραφέας ή γίνεται;
– Ευτυχώς κανείς δεν γεννιέται γνωρίζοντας τι πρόκειται να γίνει στη ζωή του. Η ζωή μοιάζει με ένα μαγικό ταξίδι στη διάρκεια του οποίου γνωρίζεις πολλούς και διαφορετικούς προορισμούς. Ώσπου κάποια στιγμή, μερικοί ταξιδιώτες που είναι από αυτούς που απολαμβάνουν τη διαδρομή με όλες τους τις αισθήσεις, αποφασίζουν να γράψουν. Να γράψουν για να μοιραστούν τις εμπειρίες τους. Και μάλλον κάπως έτσι, γίνεται κάποιος συγγραφέας.

«Ο μεγάλος μου γιος συνήθιζε να μου λέει ότι τη φαντασία που έχω και γράφω παραμύθια, την πήρα από τον παππού! Μάλλον έτσι θα είναι!»

– Μέχρι στιγμής, έχουν εκδοθεί επτά βιβλία σας. Πως ξεκινήσατε να γράφετε το πρώτο σας βιβλίο;
– Η αλήθεια είναι ότι το πρώτο μου παραμύθι δεν το έγραψα ποτέ στο χαρτί. Είναι γραμμένο μέχρι και σήμερα στο σεντούκι των πιο γλυκών αναμνήσεων μου. Ήταν μια υπέροχη ιστορία αγάπης που είχα σκαρφιστεί και αφηγούμουν κάθε καλοκαίρι στους μικρούς μου κατασκηνωτές, πριν πέσουν για ύπνο. Αν και αγαπώ πολύ αυτή την ιστορία, νομίζω ότι δεν θα τη γράψω ποτέ! Θέλω να είναι απλά μια ανάμνηση γεμάτη με τις μυρωδιές της θαλασσινής αύρας, τους ήχους του καλοκαιριού και πάντα το ίδιο τέλος! Νυσταγμένες παιδικές φωνές που ψιθυρίζουν «καληνύχτα».

Μουσικοχορευτική θεατρική παράσταση «Η χαμένη χαρά της Θυμιώς» από το βιβλίο της Βούλας Γιαγκάζογλου – Παπούδα.

– Τι ήταν εκείνο που σας ώθησε στη συγγραφή, και πιο συγκεκριμένα στη συγγραφή αυτού του είδους;
– Η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα σκεφτεί ποτέ ότι θα μπορούσα να γίνω συγγραφέας. Όλα ήταν μία τυχαία συγκυρία. Το πρώτο βιβλίο που έγραψα σε χαρτί είναι «Ο Νταν Νταν Τέλης ο σοφός κουνέλης». Γράφτηκε πριν πέντε χρόνια όταν η νηπιαγωγός του μεγάλου μου γιου, μου ζήτησε να μιλήσω στα παιδιά για τα παραολυμπιακά ιδεώδη και την αναπηρία. Θεώρησα ότι ο μόνος τρόπος για να τους μιλήσω για ένα τόσο δύσκολο θέμα ήταν μέσα από ένα παραμύθι. Κάπως έτσι το έγραψα στο χαρτί… Μετά το έστειλα στην Ελληνοεκδοτική, τον εκδοτικό οίκο με τον οποίο συνεργάζομαι, και αφού έγινε δεκτό, αποφάσισα ότι είναι κάτι που μου αρέσει πολύ και δεν θα ήθελα να σταματήσω ποτέ να το κάνω. Τώρα όσον αφορά το συγκεκριμένο είδος, νομίζω ότι μόνο παιδικό θα μπορούσα να γράψω. Γιατί; Γιατί τα παιδιά είναι τα μόνα που ξέρω πώς να τα «γαργαλήσω στο μυαλό και στην ψυχή τους».

Το επιστημονικό της έργο στο Α.Π.Θ. σχετίζεται με την ανάπτυξη των παιδιών με και χωρίς αναπηρία, έχει διεθνή αναγνώριση, αφού έχει διαβαστεί από περισσότερους από 17.000 επιστήμονες από όλο τον κόσμο και έχει περισσότερες από 1.000 αναφορές

– Τι σημαίνει «γράφω» για σας;
– Γράφω σημαίνει εκφράζομαι, δημιουργώ και κυρίως έχω τη δυνατότητα να ζω πολλές και διαφορετικές ζωές. Όταν φτιάχνω μία ιστορία, βρίσκω τον τρόπο να «τρυπώνω» η ίδια μέσα στην ιστορία και να «χάνομαι» μέσα σε αυτήν.

– Ποια είναι η πηγή της έμπνευσής σας;
– Η αγάπη για τα παιδιά, απλά μία λέξη, ένα όνομα, ένα παιχνίδι, μία φράση ή μία πράξη που μου άρεσε ή που με έκανε να θυμώσω.

– Ποια νοήματα θέλετε να περάσετε στους μικρούς αναγνώστες, με τα βιβλία σας;
– Αν και τα νοήματα αλλάζουν ανάλογα την πηγή της έμπνευσης μου, ο βασικότερος στόχος που υπάρχει σε όλες μου τις ιστορίες είναι η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης. Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά μας να σέβονται τη διαφορετικότητα του άλλου. Βέβαια, φροντίζω πάντα οι ιστορίες μου να έχουν χιούμορ έτσι ώστε τα παιδιά να αγαπήσουν τους «διαφορετικούς ήρωες» μου και όχι να τους λυπηθούν.

– Τι ιδιαιτερότητες έχουν τα παιδιά ως αναγνώστες; Είναι πιο δύσκολο να τους τραβήξεις την προσοχή;
– Τα παιδιά είναι δύσκολοι αναγνώστες, αλλά και δύσκολοι ακροατές. Ζούμε στην εποχή της ψηφιακής εικόνας και είναι πιο δύσκολο από ποτέ να κρατήσεις «ζωντανό» το ενδιαφέρον τους.

– Όταν ήσασταν παιδί, ποιο βιβλίο είχατε αγαπήσει πολύ και ποιόν συγγραφέα;
– Το αγαπημένο μου βιβλίο είναι «Ένα παιδί μετράει τα άστρα» του Λουντέμη. Το έχω ακόμη στη βιβλιοθήκη μου, αλλά δεν το ξαναδιάβασα μεγαλώνοντας και μάλλον δεν θα το κάνω ποτέ. Ίσως αυτά που με εντυπωσίαζαν μικρή, να με αφήνουν αδιάφορη τώρα που μεγάλωσα λιγάκι. Προτιμώ λοιπόν, να κρατήσω αναλλοίωτη την αίσθηση της παιδικής μου «ματιάς» απέναντι σε αυτό το υπέροχο βιβλίο.

– Πείτε μας για ένα παιδικό βιβλίο που δεν έχετε γράψει εσείς και θα θέλατε να το είχατε γράψει.
– Θα ήθελα να είχα γράψει τον «μικρό πρίγκιπα». Αν και μεταξύ μας, αν και έχει καθιερωθεί ως παιδικό βιβλίο, εγώ το διάβασα και το αγάπησα ως ενήλικη.

– Τα παιδιά διαβάζουν βιβλία σήμερα ή προτιμούν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τις εξωτερικές δραστηριότητες; Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να τα μυήσουμε στον μαγικό κόσμο των βιβλίων;
– Δυστυχώς το ποσοστό των παιδιών που διαβάζουν βιβλία σήμερα, είναι πολύ μικρό. Μακάρι τουλάχιστον να προτιμούσαν τις εξωτερικές δραστηριότητες. Δυστυχώς όμως ελάχιστα παιδιά ασχολούνται με άλλες δραστηριότητες πλην των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Για να αγαπήσει ένα παιδί το βιβλίο νομίζω ότι είναι αποκλειστικά και μόνο στο χέρι των γονέων. Είναι πολύ σημαντικό, να περνάει κάποιος δημιουργικό χρόνο με το παιδί του από όταν είναι ακόμη πολύ μικρό. Το διάβασμα στην αγκαλιά του γονέα μπορεί να αποτελέσει μία ξεχωριστή πολυαισθητηριακή διαδικασία που θα μείνει ανεξίτηλη στη μνήμη του παιδιού και θα τον καταστήσει «δια βίου αναγνώστη». Το ξεφύλλισμα των πολύχρωμων φύλλων, η μυρωδιά του χαρτιού, οι εναλλαγές της έντασης και της χροιάς της φωνής ανάλογα με την πλοκή της ιστορίας, είναι αυτά που μπορούν να «πείσουν» το παιδί να αγαπήσει το βιβλίο!

– Ποια θεωρείτε ότι είναι τα κριτήρια για να διαλέξουμε βιβλία για τα παιδιά μας;
– Νομίζω ότι το κριτήριο για τον καθένα είναι διαφορετικό. Σε αυτή την ερώτηση δεν θα σας απαντήσω ως συγγραφέας, αλλά ως γονέας που έχω στο σπίτι μου μία βιβλιοθήκη γεμάτη με τόσα παιδικά βιβλία που θα μπορούσα να ανοίξω βιβλιοπωλείο. Τα κριτήρια που διάλεγα λοιπόν τα βιβλία για τα δικά μου παιδιά ήταν το θέμα, ο συγγραφέας, το εξώφυλλο, η περίληψη, η εικονογράφηση και φυσικά οι κριτικές από τον βιβλιοπώλη της γειτονιάς, δασκάλους και φίλους.

– Μπορεί κάποιος να βιοποριστεί από το παιδικό βιβλίο στην Ελλάδα;
– Θεωρώ ότι είναι αδύνατον. Όχι μόνο γιατί υπάρχει μία τεράστια δυσαναλογία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης, αλλά κυρίως γιατί η συγγραφή δεν μπορεί να είναι επάγγελμα. Το να πιεστείς για να γράψεις κάτι, ακόμη και τη στιγμή που δεν έχεις κάτι να πεις, δεν μπορεί να «πετύχει».

«Για να αγαπήσει ένα παιδί το βιβλίο νομίζω ότι είναι αποκλειστικά και μόνο στο χέρι των γονέων»

– Ποια είναι τα συγγραφικά σας σχέδια για το επόμενο διάστημα;
– Το τελευταίο βιβλίο μου «Στη μέση του Πουθενά» που μόλις κυκλοφόρησε, αποτελεί ένα βιβλίο μίας νέας σειράς με τον τίτλο «ΞΕΝΗΑΣΤΟΠΙΑ». Τι είναι ΞΕΝΗΑ-στόπια; Είναι ένας παραμυθένιος τόπος όπου όλοι θα ήθελαν να κατοικούν εκεί. Γιατί; Γιατί εκεί μικροί και μεγάλοι ζουν όλοι ξένοιαστα. Γιατί εκεί όλοι έχουν μάθει πως να λένε stop σε κάθε κίνδυνο και να χρησιμοποιούν τις τρεις βασικές δεξιότητες αυτοπροστασίας Ξεφεύγω-ΕΝΗμερώνω-Αποφεύγω.

Έχω ήδη γράψει άλλα δύο παραμύθια της σειράς που περιμένω να εκδοθούν και έπεται συνέχεια. Η ιδέα της σειράς αυτής βασίστηκε επάνω σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα το οποίο δουλεύω στο Πανεπιστήμιο με την επιστημονική μου ομάδα. Θα ήθελα πολύ να βοηθηθούν τα παιδιά μέσα από το παραμύθι, να υιοθετήσουν βασικές δεξιότητες αυτοπροστασίας έτσι ώστε να μπορούν να τις εφαρμόσουν για να αντιμετωπίσουν έναν ενδεχόμενο κίνδυνο.

- Διαφήμιση -

Δημοφιλή Εβδομάδας